Αμφίχειρες! Ιδιότητες του εγκεφάλου!

 Μιας και ούτε αυτο βγήκε σαν αρθρο στο Mystery γιατι θέλανε παραπάνω πληροφορίες σας το παραδίδω...Είναι δική μου έρευνα που δεν κατάφερα να βρώ παραπάνω πράγματα κι έτσι δεν το βλέπω να μπαίνει ποτε στο περιοδικο...

Λόγο του ότι η ίδια είμαι αμφίχειρας ίσως πάντα αναρωτιόμουν γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι γράφουν με το δεξί ενώ κάποιοι άλλοι, πολλοί λίγοι γράφουν με το αριστερό, κι εγώ μπορώ και με τα δύο. Με τα χρόνια παρατήρησα ότι οι αριστερόχειρες πληθαίνουν ενώ κάποιοι παρότι μπορούσαν να γράψουν και με τα δύο είχαν επιλέξει ή τους είχε επιβληθεί (όπως κι εμένα) να γράφουν κυρίως με το δεξί. Βρήκα λοιπόν μια καθηγήτρια στο ΤΕΙ μου που είναι παράλληλα και σύμβουλος ψυχικής υγείας (στη ζωή της), την κα Τζαμαλούκα Γεωργία. Μια μέρα συζητήσαμε για το θέμα με τους αμφίχειρες.

Το θέμα με τους αμφίχειρες λοιπόν είναι ότι στην ουσία δεν υπάρχουν αριστερόχειρες, δεξιόχειρες και αμφίχειρες, αλλά υπάρχουν μόνο δεξιόχειρες και αμφίχειρες. Δεν προσπαθώ να υπονομεύσω εδώ τους αριστερόχειρες και θα σας εξηγήσω τι εννοώ. Καταρχήν λίγοι ορισμοί. Αν από όταν άρχισαν να σας μαθαίνουν στο σχολείο γραφή μπορούσατε να γράφετε και με τα δύο χέρια όμως κάποια στιγμή σας «συμβούλεψαν» να γράφετε με το δεξί, τότε είστε αμφίχειρες και εν δυνάμει καταπιεσμένοι αριστερόχειρες και φυσικά καταπιεσμένοι αμφίχειρες. Αν τώρα ξεκινήσατε να γράφετε με το αριστερό και σας άφησαν και συνεχίσατε έτσι και κάνετε και τις δουλείες σας γενικός με το αριστερό τότε είστε αριστερόχειρας. Προσοχή όμως εσείς οι αριστερόχειρες, προσέξτε λίγο τον εαυτό σας όταν είστε αφηρημένοι, μήπως παρατηρείτε να ξύνετε για παράδειγμα το κεφάλι σας με το δεξί σας χέρι; Ή αντίστοιχα εσείς οι δεξιόχειρες μήπως αφηρημένα σχεδιάζετε πράγματα σε ένα κομμάτι χαρτί που βρίσκετε μπροστά σας την ώρα που ας πούμε μιλάτε στο τηλέφωνο; Λοιπόν ο αμφίχειρας παρότι θα έχει μάθει να κάνει τις δουλείες του και να γράφει με το ένα χέρι αν δοκιμάσει και με το άλλο και μπορεί έστω και λίγο να ζωγραφίσει ας πούμε μια γραμμή σε ένα χαρτί (αφού έτσι κι αλλιώς μπόρεσε να βολέψει το μολύβι πρώτα στο χέρι του) τότε μπορεί και επιστημονικός να λέγεται αμφίχειρας. Εξεταστείτε!

Τζ.(Τζαμαλούκα): Όταν καταπιέζεται ο μισός εαυτός υπάρχει ένα θέμα ταυτότητας. Η ταυτότητα μας έχει δυο φύλα όπως έχει και δυο ημισφαίρια. Το ένα βεβαίως φύλο βρίσκεται σε ληθαργική κατάσταση γιατί βιολογικά είμαστε το άλλο. Όμως ενσκήπτει, αναδύεται κατά καιρούς το άλλο φύλλο. Υπάρχει μια βιβλιογραφία για αυτά τα θέματα που θα μπορούσαμε να ψάξουμε. Για την αμφιχειρία υπάρχουν πολύ λίγες έρευνες και μάλιστα ξένες. Είναι κάποια που την είχα χρησιμοποιήσει στο διδακτορικό μου. Έχει να κάνει με το πως αυτό μέσω της αμφιχειρίας συνδέεται με θέματα φυλετικής ταυτότητας. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.

Γιατί λοιπόν όλοι μιλάνε για αριστερόχειρες μόνο; Τι το ξεχωριστό έχουν; Ίσα ίσα που όπως θα δούμε παρακάτω οι αμφίχειρες είναι σε πολύ καλύτερη μοίρα. Παρόλα αυτά στο διαδίκτυο δεν υπάρχει καμία πληροφορία για τους αμφίχειρες από κάποια ιατρική ιστοσελίδα, παρά μόνο βρήκα κάτι σκόρπιες συζητήσεις από φόρουμ του παράξενου που μιλούσαν και έλεγαν απλός ο καθένας με ποιο χέρι γράφει, με ποιο πόδι κλοτσάει τη μπάλα, αν κάνει αναγραμματισμούς (πράγμα που θα δούμε ότι δεν έχει σχέση με το ότι αυτός που κάνει αναγραμματισμούς είναι ο λιγότερο έξυπνος κάθε άλλο..) άλλοι για το ότι ήταν αφηρημένοι πολλές φορές στο μάθημα στο σχολείο και είναι μέτριοι μαθητές κ.λπ. Όπως μας λέει και η κα Τζαμαλούκα «Αυτό το ότι κάποιος είναι μέτριος μαθητής δεν έχει να κάνει ατομικά με το παιδί αλλά με ένα ολόκληρο εκπαιδευτικό σύστημα και ιδιαίτερα ο έξυπνος βαριέται εύκολα και βέβαια έχει και την παγίδα του έξυπνου, την έλλειψη πειθαρχίας να στρωθεί να διαβάσει, να κάνει αυτά που του απαιτούνται, όταν αυτά μάλιστα είναι και βαρετά, τότε μπορεί να γίνεται και μέτριος και κάτω του μετρίου και να αρχίζει να έχει χαρακτηριστικά δυσλεξίας ή και το σύνδρομο διάσπασης προσοχής(Attention Deficit Disorder). Πάλι έχει να κάνει με τις νόρμες».

Ας δούμε λοιπόν πως λειτουργούν τα ημισφαίρια του εγκεφάλου και τι χαρακτηριστικά έχει το καθένα. «Στο βαθμό που έχουμε κάποιες κοινωνικές νόρμες για το τι είναι υγεία και το τι είναι ασθένεια αυτό ήταν ένα θέμα της ψυχιατρικής από τι δεκαετία του 50 που υποστήριζαν και είναι και οι προπάτορες της κοινωνικής μεταρρύθμισης της αντιμεταρρύθμισης της αντιψυχιατρικής που υποστήριζαν ότι τρελός τελικά είναι αυτός που αφομοιώνει την τρέλα της λογικής της κοινωνίας και για να αντισταθεί τρελαίνεται. Για να αντισταθεί στην τρέλα της κοινωνίας τρελαίνεται. Οπωσδήποτε καθετί παράξενο που ξεφεύγει από τη νόρμα, που είναι το άγνωστο, το βάφτιζαν τρέλα, το ότι μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν και τα δυο τους χέρια, και τις δυο πλευρές του εαυτού τους(ημισφαίρια του εγκεφάλου) και την αριστερή και την δεξιά πλευρά, μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι και να παίρνουν μηνύματα από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και να μην αντέχουν γιατί ακριβώς κινούνται και αλλού, νοητικά δηλαδή, έχουν περισσότερο τη συνολική εικόνα. Τι βλέπουν πιο εύκολα, αυτό τους κάνει να μπορούν να τους πουν και σχεδόν παλαβούς ας πούμε και οπωσδήποτε μπορεί να έχουν μια τάση να μην αντέχουν, εφόσον σκέφτονται καλύτερα.

Α.Χ (εγώ): Λειτουργούν και με τι λογική και με το συναίσθημα...
Τζ.: Και με τι διαίσθηση. Υπάρχει μια βιβλιογραφία που αντιπαραθέτει τον δεξί και τον αριστερό εγκέφαλο, ιδιαίτερα τη δεκαετία του 70 με τις έρευνες για τη συναισθηματική νοημοσύνη που μας λέει ότι έχουμε υπέρ-χρησιμοποιήσει τον αριστερό μας εγκέφαλο, το αριστερό κομμάτι.

Α.Χ.: Δηλαδή οι δεξιόχειρες;
Τζ.: Ναι. Ότι παραπέμπει στον αναλυτικό μαθηματικό, λογικό, καρτεσιανό νου, που είναι και όλη η ιστορία τις Δυτικής σκέψης. Από τότε που βρίσκονται οι έρευνες που μας μιλάνε για τη συναισθηματική νοημοσύνη, τη χρήση δηλαδή του δεξιού κομματιού του εγκεφάλου που περιλαμβάνει τη διαίσθηση και τι φαντασία και την καλλιτεχνική αντίληψη από τότε που βρίσκουμε ότι υπάρχουν διαφορετικών ειδών νοημοσύνες, και όχι μόνο οι ικανότητες στα μαθηματικά, αλλά υπάρχει και η νοημοσύνη του χορού, νοημοσύνη τις κοινωνικότητας, του συναισθήματος δηλαδή Emotional Intelligence ή EQ εν συνέχεια από τις έρευνες αυτές έχει βγει και το spiritual Intelligence ή SQ από τη Ζοχάρ που έκανε έρευνες. Αυτή και ο άντρας της, αυτή φιλόσοφος αυτός ψυχίατρος, ερεύνησαν την πνευματική νοημοσύνη το ‘90. Ακόμα η ένδειξη νοημοσύνης που μιλάει και για το Θεό, δηλαδή που είναι το σημείο του Θεού μέσα στον οργανισμό, ψάχνουν μέσα στον εγκέφαλο για το που εδράζεται κ.λπ. Αλλά ακόμα και στη συναισθηματική νοημοσύνη να παραμείνουμε εφόσον τα καταφέρνεις καλύτερα σε ένα κόσμο που εξελίσσεται και που είναι παλαβός, περίεργος παράδοξος δεν φτάνει μόνο το IQ, θέλεις και το ΕQ, θες και το SQ.

Α.Χ.: Άρα πιστεύετε ότι αφού οι αμφίχειρες έχουν και τα δυο μπορούν να κάνουν τα πάντα;
Α.Τ.: Οι αμφίχειρες τώρα, βλέπουμε όλο και περισσότεροι μπορούν να γράφουν με το αριστερό. Έχει εκλείψει η καταπίεση η κοινωνική που ήταν παλιά, που τους έδεναν το χέρι οπότε καταπιέζονταν ο δεξιός εγκέφαλος, η διαίσθηση κ.λπ. Από τη στιγμή που γράφουν με το αριστερό χρησιμοποιείται ένας μεγαλύτερος πλούτος ιδεών που προέρχεται από το δεξί εγκέφαλο δηλαδή τι διαίσθηση. Όλα αυτά όμως έχουν να κάνουν και με τι γενικότερη αλλαγή στην αντίληψη μας για το τι είναι σωστό και τι είναι υγειές και για τις κοινωνικές νόρμες.
Οι αριστερόχειρες τα βιώνουν όλα ανάποδα. Οι αμφίχειρες δεν είναι τόσο χειρότερα από τους αριστερόχειρες. Είναι καλύτερα γιατί ίσα ίσα δείχνει μια ισορροπία χρήσης αριστερού και δεξιού εγκεφάλου. Αν μπορείς να γράφεις με ικανότητα και ευκολία και με το αριστερό και το δεξί έχεις καλύτερα τι συνολική εικόνα».

Α.Χ.: Γιατί λοιπόν εφόσον πάντα υπήρχαν αμφίχειρες τώρα αρχίσαμε να μιλάμε για αυτούς;
Τζ.: Γιατί καταπιεζόντουσαν οι αριστερόχειρες και οι αμφίχειρες και ήταν όλοι δεξιόχειρες γιατί όπως είπαμε τους δένανε τα χέρια, τα δέρνανε κιόλας τα παιδία γιατί έπρεπε να μάθουν με το δεξί. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα που στην ιουδαιοχριστιανική παράδοση ήταν στιγματικό το οτιδήποτε είχε σχέση με το αριστερό».

Ας γυρίσουμε πάλι τώρα στο γιατί είναι τόσο ξεχωριστοί οι αμφίχειρες και ασχολούμαστε εδώ μαζί τους. Οι αμφίχειρες λοιπόν εφόσον χρησιμοποιούν και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου μπορούν να είναι καλύτεροι σε κάποια πράγματα γιατί συνδυάζουν και τη λογική και το συναίσθημα. Για παράδειγμα οι γυναίκες δεν θα αφήνουν να τις καταπιέσουν, και έχουν αυτοέλεγχο, αυτοσεβασμό και αυτοεκτίμηση (γιατί οι γυναίκες συνήθως είναι ανασφαλής) και οι άνδρες είναι πιο ευαίσθητοι, εκφράζουν τα συναισθήματα τους, ενώ συνήθως η γυναίκα είναι ο εκφραστής συναισθήματος, άρα αυτό κάνει τον άνδρα πιο αποτελεσματικό σε μια σχέση. Γενικά μπορούμε να αντλήσουμε και από τα δυο ημισφαίρια πληροφορίες. 

Κάντε ένα πείραμα πάρτε χαρτί και μολύβι και γράψτε μια ερώτηση με το χέρι που γράφετε συνήθως (κυρίαρχο) και απαντήστε τη με το άλλο χέρι, η απάντηση αυτή μπορεί να σας εκπλήξει!

Τζ.: «Ο εγκέφαλος είναι ένα ενιαίο πράγμα μέσα στο γενικό σύνολο του οργανισμού. Επί μέρους έχει και επιμέρους λειτουργίες. Εμείς το κάνουμε ενιαίο με το να γεφυρώνουμε το αριστερό και το δεξί. Δεν σκεφτόμαστε διαφορετικά με διαχωριστικό τρόπο, αυτό είναι μέσα στη λογική της διαχωριστικότητας. Σκεπτόμαστε διαφορετικά με συνθετικό τρόπο δηλαδή ο δεξής εγκέφαλος σχηματικά γιατί ακριβώς ο εγκέφαλος είναι ενιαίος αλλά η δεξιά πλευρά και η αριστερή σκέπτονται ενιαία με συνάψεις και νευροδιαβιβαστές που λέμε, εφόσον υπάρχει γέφυρα μεταξύ τους. Όταν υπερλειτουργεί ο αριστερός εγκέφαλος έχουμε έναν άνθρωπο αυστηρό, αναλυτικό, μαθηματικό, πολύ καλό για αναλύσεις αλλά δεσμεύεται από αυτό που βλέπει, από αυτό που καταλαβαίνουν οι αισθήσεις του. Όταν έχουμε τη δεξιά μας πλευρά να υπερλειτουργεί έχουμε έναν καλλιτέχνη, έναν διαισθητικό, έναν που παρόλο που βλέπει την πραγματικότητα μπορεί να φαντάζεται και κάποια άλλη πιθανόν που δεν έχει έρθει, δεν προσκολλάται σε αυτά που βλέπει και έχει μια πιο ελαφριά αντίληψη. Αν αυτά τα δυο (Virginia Satur, Γνώρισε τον εαυτό σου) επικοινωνούν γεφυρώνεται το χάσμα. Έχουμε και το παράδειγμα με τον Sini και τον Dexter, που είναι ο αριστερούλης ματούλης και ο δεξιούλης, είναι δηλαδή δυο μάτια τάχα και από πίσω είναι οι εγκέφαλοι. Ο ένας είναι θλιμμένος και δεν αντέχει τη ζωή του, ο αριστερός ματούλης και ο δεξής του λέει «έλα βρε τι κάνεις έτσι όλα θα πάνε καλά, μια χαρά, παίξε και γέλασε λίγο που το έχουμε ανάγκη». Στην αρχή δεν άκουγε τον δεξί εγκέφαλο, την καταπιεσμένη ας πούμε τρέλα που μας κάνει να νιώθουμε και ν’ αντέχουμε μια καθημερινότητα που βλέπουμε και λέμε ωχ αμαν πως θα τ’ αντέξουμε… Και από τη στιγμή που άρχισαν να επικοινωνούν γεφυρώθηκε το χάσμα και γέλασε πάλι, δηλαδή ο ένας εγκέφαλος βοηθάει τον άλλο».

Ως επίλογο θα σας παραθέσω ένα μικρό κομμάτι από κάτι που βρήκα από τα σκόρπια πράγματα που σας έλεγα στο διαδίκτυο και μετά τα σχόλια της κα Τζαμαλούκα πάνω σε αυτό.
« Με τα χρόνια αυξάνονται οι αριστερόχειρες. Μέχρι το 2020 αναμένεται να είναι ένα δισεκατομμύριο. Οι ειδικοί θεωρούν ότι το δεξί ημισφαίριο που κερδίζει έδαφος είναι γιατί η ανθρωπότητα σαν είδος βελτιώνεται. Ακόμα και στις ικανότητες που θεωρούνται «παραφυσικές» οι αριστερόχειρες έχουν τον πρώτο λόγο. Συμφώνα με δηλώσεις του καθηγητή Alexander Lee που ερεύνησε τα στατιστικά δεδομένα, ελάχιστοι δεξιόχειρες συγκαταλέγονται ανάμεσα στα άτομα που έχουν διάφορα χαρίσματα όπως τηλεπάθεια, όραση διαμέσου της ύλης ( αλλιώς «όραση x-ray»)κ.λπ. Για τους επιστήμονες , τα επόμενα χρόνια αναμένεται μια αναμέτρηση σε ψυχολογικό-κοινωνικό επίπεδο ανάμεσα σε δεξιόχειρες και αριστερόχειρες [τι σας έλεγα αμφίχειρες δε λέει κανείς!]. Αναμέτρηση που κάποιοι δεν διστάζουν να την παραλληλίσουν με τη μάχη για επικράτηση Κρο-Μανιόν και ανθρώπου του Νεάντερνταλ. Πολλοί μάλιστα στοιχηματίζουν υπέρ των ανερχόμενων αριστερόχειρων καθώς πιστεύουν ότι μια ανθρωπότητα στην όποια θα επικρατούν οι αριστερόχειρες θα διαθέτει υψηλότερες διανοητικές ικανότητες αλλά και πιο ευαίσθητες αισθήσεις αγγίζοντας αντιληπτικές ικανότητες πιο λεπτές από ότι σήμερα. Με άλλα λόγια υψηλότερη αντίληψη και υψηλότερη ικανότητα σκέψης».

Τζ.: Έτσι είναι συμφωνώ. Και συμφωνώ γιατί όλο αυτό που γίνεται με τους αριστερόχειρες και τους αμφίχειρες και το ότι επιτρέπεται πλέον να είσαι συνδέεται και με την άνοδο του φεμινιστικού κινήματος, πως συνδέονται όλα αυτά? Είναι γυναικεία χαρακτηριστικά στερεοτυπικά, η διαίσθηση, η φαντασία, η καλλιτεχνία. Όταν λοιπόν στον πλανήτη γίνεται περισσότερο ανεχτή και αποδεχτή η γυναικεία φύση, η θεωρία της Γαίας, συνδέονται όλα, όταν γίνονται όλα αυτά και από περισσότερο κόσμο και όταν παθητικοπιούνται και οι κινήσεις που έχουμε να κάνουμε στην καθημερινότητα γιατί έχουμε μεγαλύτερη σχέση με τη μηχανή, μπορούμε να πατήσουμε ένα κουμπί και δεν χρειάζεται πια μυϊκή δύναμη (άνδρας) και εκθηλύνονται οι άντρες και παθητικοπιούνται και από τις ορμόνες από την τροφή, και γιατί δυναμώνουν οι γυναίκες με αυτές τις νίκες που κατά καιρούς έχουν κατακτήσει, εννοείται ότι δίνεται μεγαλύτερη σημασία πάλι σε γυναικείου τύπου ικανότητες όπως η διαίσθηση, η μαγεία στην καθημερινότητα, η καλλιτεχνία. Άλλωστε και όλοι οι καλλιτέχνες του Μεσαίωνα και των αρχών του αιώνα ήταν άνδρες που δεν είχαν στερεότυπη ζωή, είχαν καλλιτεχνικού τύπου, δεν ήταν στερεοτυπικοί άνδρες, δεν ήταν το πρότυπο του μάτσο άνδρα.

Α.Χ.: Σας ακούω να λέτε για διαίσθηση, εσείς σαν ψυχολόγος πως την ορίζετε-καταλαβαίνετε;
Τζ.: Η διαίσθηση για μένα είναι η ικανότητα να βλέπεις περισσότερο από την εικόνα που βλέπουν οι άλλοι και να τσιμπάς πληροφορίες από το αιώνιο τώρα. Δεν υπάρχει χρόνος με τη γραμμική έννοια που τον κατανοούμε, τώρα τον μελετάμε και δεν είμαστε μόνο 3D είμαστε και σε τέσσερις και σε πέντε διαστάσεις. Λοιπόν διαίσθηση σημαίνει να μπορείς να έχεις την ικανότητα να σου έρχεται η πληροφορία, γιατί δεν είναι κάπου και έρχεται, υπάρχει κι εσύ τι βλέπεις, δηλαδή δεν έρχεται απ’ έξω σου, δεν χρειάζεται να αποταθείς κάπου για να σου έρθει η πληροφορία. Μπορείς ν’ αποταθείς στο Θεϊκό Ον που έχει ο καθένας αλλά σημαίνει ότι έχεις την ικανότητα ν’ ακούς αυτό που υπάρχει κι αυτό που υπάρχει είναι το παρόν, δεν συλλέγεις καμιά πληροφορία από το παρελθόν ή από το μέλλον, είναι κάτι που γίνεται τώρα και η διαίσθησή σου στο δείχνει. Μπορούμε να αναπτύξουμε τι διαίσθησή μας καταρχήν με το διαλογισμό, οτιδήποτε τύπου διαλογισμό, και η κηπουρική είναι διαλογισμός εφόσον μας ικανοποιεί, και περπατώντας μπορούμε να κάνουμε διαλογισμό, εφόσον μας αρέσει, περπατάμε, χαλαρώνουμε, αναπνέοντας, και με την ομοιοχαλάρωση που είναι και ακαδημαϊκά αποδεχτή ή προσευχόμενοι… Ο καθένας έχει τη σχέση του με τον εσωτερικό του εαυτό και με το Θείο. Αυτά λοιπόν αν γίνονται συστηματικά, αναπτύσσουν τις ικανότητες μας τις διαισθητικές. Διότι αποσύρεις έτσι τον εγκέφαλο για δέκα-δεκαπέντε λεπτά από τη ροη των σκέψεων που σε γεμίζουν άγχος, αυτή η παύση η ολιγόλεπτη των σκέψεων σε φέρνει σε κατάσταση να επιτρέπεις σε πληροφορίες και διαισθήσεις που υπάρχουν να εισέρχονται. Επιτρέπεις, είναι η κατάσταση που εγκρίνεις τις πληροφορίες που υπάρχουν κι εσύ τις παίρνεις. Χαλαρώνεις, υπάρχουν σκέψεις, έρχονται, φεύγουν. Αυτό το απόλυτο κενό είναι η μη ροη σκέψεων, υπάρχεις εσύ. Ποιος εσύ; εκεί δεν υπάρχει απάντηση. Αυτό που δεν υπάρχει απάντηση είναι το κενό. Αυτό είναι η κατάσταση επιτρεψιμότητας. Είναι πολύπλοκο άμα δεν το βιώσεις. Τέλος όλοι οι αμφίχειρες πρέπει να συμβιβάσουν το δεξί με τον αριστερό εγκέφαλο. Όλοι οι άνθρωποι μπορούν να χαθούν σ’ ένα κόσμο ανάμεσα Γη κι Ουρανού, γιατί είναι και πολύ δελεαστικός δρόμος. Εγώ θα έλεγα ότι αυτοί που λειτουργούν πάρα πολύ με τη διαίσθηση χρειάζεται να μάθουν κοινωνικές δεξιότητες, όπως τις ικανότητες του αριστερού εγκεφάλου, ανάλυση, κοινωνικούς ρόλους, ανταλλαγή με ανθρώπους, επικοινωνία γιατί δεν είναι μόνο το ένα, το γεφύρωμα έχει σημασία. Αφεθείτε σε αυτό που είστε, μην το ζορίζεται, αυτό δείχνει μια προσκόλληση στο παρελθόν».

Φανταστείτε έναν κόσμο όπου το «καλό χεράκι» θα ήταν το αριστερό αντί για το δεξί… Πόσες περισσότερο ανεπτυγμένες διαισθητικές ικανότητες να είχαμε τώρα; Να ευχαριστήσω θερμά την κα Τζαμαλούκα που μου παραχώρησε αυτή τη συνέντευξη και να σας ευχηθώ καλή διανοητική εξέλιξη!

 

1.       Bem (1989). Genital Knowledge and gender constancy in preschool children, Chlid Development, 60, 649-662.

2.       Bly, R. (1990). Iron John. A book about men. : Addison Wesley

3.       Gioldi Fabio  Lorenzi(1994) ,  «  Les androgynes » . PUF .

4.       Golombok, S. & Fivush, R. (1994). Gender development. Cambridge University Press

5.       Le Vay Simon (1994). Le cerveau a-t-il un sexe? Ed. Flammarion

6.       Lianantonakis, M., (1976) Επί μιας περιπτώσεως άρρενος transexual. Εγκέφαλος, Τ. 13, Αθήνα

7.       McCormick, C. M.,  Witelson, S. F., and Kingstone, E. (1990). Left-handedness in homosexual men and women: neuroendocrine implications. Psychoneyroendocrinology 15: 69-76.

8.       Money J. et al.: (1957) Imprinting and establishing of gender role. Arch. Neyrol. Psychiat. 77, p. 333 .

9.       Money J and Pollitt, E. (1964). Cytogenetic and psychosexual ambiguity. Arch. Gen. psychiat. Chicago, 11: 589 – 595.

10.    Phoenix, O.,, Boy and Young,  (1967). Sexual Behaviour: General aspects. in Martini, L. Genong.W (ed). Neuroendocrinology. Academic Press, New York.

11.    Zαν Λιμπίς. (1989) . Ο μύθος του Ανδρόγυνου, εκδ. Ολκός

12.    Γ. Σ. Τζαμαλούκα. Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις της ομοφυλοφιλίας στην σύγχρονη Ελλάδα, στον Συλλογικό Τόμο: Το φύλο και η συμπεριφορά του. Εκδόσεις Παρατηρητής,
Θεσσαλονίκη 2004.

13.    Virginie Mouseler: « Οι γυναίκες και οι Ομοφυλόφιλοι – Η ψεύτικη αδιαφορία». Μετάφραση και Επιμέλεια Γ.Σ.Τζαμαλούκα, εκδ. Παπαζήση. 2006