Η Santeria και τα μυστήρια της!

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Mystery τεύχος 102 (αυτό είναι το πρωτότυπο κείμενο)

Όλα ξεκίνησαν το Νοέμβρη του 2013 όταν παραβρέθηκα σε ένα εναλλακτικό φεστιβάλ θεραπειών και δραστηριοτήτων! Εκεί ανάμεσα στα εργαστήρια της yoga, του ταϊλανδέζικου μασάζ, του Tai Chi και των ωμοφαγικών γευμάτων μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω να αφρικάνικα τύμπανα, τα Djembe και τα αφρικανοκουβανέζικα ιερά Bata! Παρότι λάτρεις των ντοκιμαντέρ κι αφού είχα δει πάρα πολλά που σχετίζονται με τον πολιτισμό ιθαγενών από όλα τα μέρη όταν άκουσα τα Bata μου φάνηκαν περίεργα και δεν καταλάβαινα τι άκουγα. Χόρεψα στους ρυθμούς των αφρικάνικων παρόλαυτα και σημείωσα νοερά να πάω σε κάποια από τα εισαγωγικά μαθήματα που πρόσφερε η σχολή! Έτσι και πήγα και με κέρδισαν τα bata, με την πολυπλοκότητα της μελωδίας τους και την πρόκληση τους να μάθω κάτι το οποίο θεωρείται δύσκολο ακόμα και ανάμεσα στους πιο έμπειρους κρουστούς! Τα ομιλούντα τύμπανα της θρησκείας της Santeria λοιπόν, μίλησαν και στην ψυχή μου. Καθώς μάθαινα από τον δάσκαλο πως ο κάθε ρυθμός είναι αφιερωμένος σε μια θεότητα με χαρακτηριστικά που ομοιάζουν το αρχαιοελληνικό πάνθεο, άρχισα να ψάχνω και μόνη μου! Κάτι η παραστατικότητα και μεταδοτικότητα του δασκάλου, κάτι το δικό μου βιογραφικό που είναι γεμάτο με μελέτες θρησκειών από όλο τον κόσμο, δεν ήθελα και πολύ για να μάθω τα βασικά! Έτσι μετά από 3 χρόνια αποφάσισα ότι είναι ένα θέμα που θα ενδιέφερε τους αναγνώστες ενός περιοδικού μυστηρίου!

Θα πάμε στην Κούβα να μάθουμε για την νέο-ανερχόμενη Θρησκεία του Βουντού που υπάρχει εκεί! Μια άκρως θρησκευτικό-μαγικό- φιλοσοφική θρησκεία που έχει τις ρίζες της πολλά χρόνια πριν στην Δυτική Αφρική και τον πολιτισμό των Yoruba! Από εκεί επιβίωσε μέσα από την καταπίεση Ισπανών γαιοκτημόνων και  χάρις το δουλεμπόριο, έφερε στην Αμερική τις τελετές της, τα Ιερά της Τύμπανα, τους μάγους-γιατρούς της. Αρχικά επί κλειστών θηρών λόγο καταδίωξης των μαύρων και λόγο του υπέρτερου συντηρητισμού των αστών, αργότερα όμως ενσωματώθηκε και έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της Κουβανικής κουλτούρας. Αναγνωρίστηκε επίσημα από το Κουβανικό κράτος αλλά και από άλλες ισπανόφωνες χώρες της Καραϊβικής!

Παρόλαυτα η Santeria ή Lucumi (ή Regla de Ocha , ονομασία που προτιμούν παγκοσμίως, συνδυάζει καθολικισμό και θρησκείες δυτικής Αφρικής) είναι ένα μόνο από τα τέσσερα βασικά παρακλάδια που προέρχονται από τους Yoruba όπως το Candomble στη Βραζιλία, το Xango στα νησιά Τρίνινταντ-Τομπάγκο. Η κουβανική Santeria όμως θεωρείται η πιο πιστή σε ιστορική συνέχεια καθώς και με μεγαλύτερη επιρροή σε άλλες χώρες.

Το έθνος των Yoruba και το ταξίδι τους στην Κούβα

Οι Yoruba, ένα έθνος που αποτελείται από πολλές υπό-φυλές με κοινά γλωσσικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά σημεία που σε κάποιο άγνωστο χρονικό διάστημα εμφανίστηκε στη Δυτική Αφρική προερχόμενο από μια ευρύτερη περιοχή που ελέγχονταν πολιτιστικά και διοικητικά από τους αρχαίους Αιγύπτιους. Ο πολιτισμός τους σημαντικότατος ανάμεσα στους υπόλοιπους αφρικανικούς, με πολλές τέχνες, ποίηση και έντονη θρησκευτική ζωή που όμως με τους εγχώριους πολέμους σιγά σιγά βρέθηκε στην παρακμή. Κάπου εκεί ήρθαν οι Ευρωπαίοι που με τα χαράς τους αγόραζαν και τους πουλούσαν στην Καραϊβική και τη Βραζιλία. Η αποκοπή τους από το φυσικό τους περιβάλλον και τη θρησκεία τους ήταν σκληρή παρόλα αυτά δεν το έβαλαν κάτω. Συνέχισαν να έχουν την πίστη τους κρυμμένη βαθιά στην καρδιά, μέχρι ωσότου μπόρεσαν με μεγαλοφυΐα να βαφτίσουν του αφρικάνικους θεούς τους με τα ονόματα των καθολικών αγίων συνδυάζοντας χαρακτηριστικά από τους μεν στους δε και φέρνοντας τη θρησκεία τους για τα καλά μέσα στο χριστιανισμό όπου μέχρι σήμερα επιβιώνει χωρίς κανένα πρόβλημα. Υπάρχουν εκκλησίες για την Παναγία και ταυτόχρονα για την Yemaya (θεότητα της θάλασσας όπως θα δούμε παρακάτω). Στις γιορτές ντύνονται με τις παραδοσιακές φορεσιές τους και τα πολύχρωμα ιερά κολιέ τους χωρίς η εκκλησία να έχει κανέναν πρόβλημα!

Το πάνθεον της Santeria.
Στη θεολογία των Yoruba υπάρχει ένας θεός δημιουργός του σύμπαντος και όλων των πλασμάτων που κατοικούν μέσα του και όλων όσων υπάρχουν! Ανάλογα με την φύση και τη διάσταση του έχει τα ονόματα Olodumáre (Σύμπαν), Olófi (Θεός) ή Olórun (‘Ηλιος). Η καθημερινή του επίκληση θεωρείται ότι δεν έχει κανένα νόημα αφού η υπόσταση σου είναι πέρα από την ανθρώπινη κατανόηση. Για αυτό οι επικλήσεις αναφέρονται στους Orishas (ή Orichas), που είναι οι Θεοί/Θεές-πνεύματα αυτού του κόσμου, σταλμένοι από τον Ύψιστο να πάρουν το ρόλο του προστάτη, αγγελιαφόρου, θεματοφύλακα ή τιμωρού κλπ και αποτελούν το πραγματικό αντικείμενο λατρείας και φόβου των πιστών. Εικάζεται ότι ο αριθμός τους στην Αφρική είναι 600, αλλά με το πέρασμα των αιώνων και το ταξίδι τους στην κούβα επέζησαν λίγο περισσότεροι από 20. Τους βασικότερους θα εξετάσουμε παρακάτω:

Elegguá : Θεός της τύχης, της μοίρας, των δρόμων. Είναι ο αγγελιαφόρος των orishas κι εκείνος που ανοίγει ή κλείνει τις πόρτες για κάθε τι. Σε όλες τις τελετές και τις δραστηριότητες της Santeria μνημονεύεται πάντοτε πρώτος, προκειμένου να «ανοίξει» την είσοδο προς τον κόσμο των θεών, ενώ η επίκληση του ολοκληρώνει απαραιτήτως τα πάσης φύσεως δρώμενα (προκειμένου να «κλείσει» ξανά την είσοδο). Ακόμα, σαν την ίδια την τύχη, είναι ικανός (και στην Αφρική συχνά απεικονίζεται σαν τέτοιος), όντας άλλοτε καλός και γενναιόδωρος, κι άλλοτε εκδικητικός και επικίνδυνος.Ο Elegguá θεωρείται σπουδαίας σημασίας φύλακας και στην Κούβα, το ομοίωμα του (φωτ. δεξιά) τοποθετείται πάντοτε δίπλα στην πόρτα των σπιτιών. Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στο Βρέφος της Atocha ή στον Άγιο Αντώνιο ή (κάποιες φορές) στο Άγιο Πνεύμα. Τα χρώματα του είναι το κόκκινο και το μαύρο, σύμβολο του το garabato (είδος ραβδιού με γυριστή άκρη), ημέρα του η Δευτέρα και γιορτή του, η 3η Ιουνίου!

Obatalá : O θεός-δημιουργός του ανθρώπου και πρεσβύτερος όλων των orishas, που σχετίζεται με τη γαλήνη, την ειρήνη και την σοφία. Σε κάποιες υποστάσεις του (“caminos” – «δρόμους») παρουσιάζεται ως άνδρας και σε κάποιες άλλες, ως γυναίκα. Σε κάθε περίπτωση, είναι μια νηφάλια και αγαθοποιός θεότητα, που ωστόσο απαιτεί ιδιαίτερο σεβασμό και σοβαρότητα από τους πιστούς του. Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στον Ιησού Χριστό ή στην Παρθένο της Θείας Χάριτος (Virgen De Las Mercedes). To χρώμα του είναι το λευκό, ημέρα του η Πέμπτη και γιορτή του, η 24η Σεπτεμβρίου.



Oggún : Θεός του μετάλλου, των εργαλείων και των βουνών. Ιδιαίτερα σημαντική θεότητα ως σήμερα σε περιοχές της Νιγηρίας (κυρίως στην Ilesha, απ΄ όπου η λατρεία του φαίνεται να προέρχεται), στην Κούβα συγκαταλέγεται στους «πολεμιστές orishas» και θεωρείται σκληρός, βίαιος, πρωτόγονος, αλλά ισχυρός και σημαντικός προστάτης. Είναι ο πάτρωνας των σιδεράδων, των κλειδαράδων κι όσων, γενικά, δουλεύουν με το μέταλλο. Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στον Άγιο Πέτρο ή στον Ιωάννη τον Βαπτιστή ή στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Χρώματα του είναι το πράσινο και το μαύρο, σύμβολα του το σφυρί και η μαχαίρα (machete), ημέρα του η Τρίτη και γιορτή του, η 29η Σεπτεμβρίου.

Ochosi : Άλλος ένας από τους «πολεμιστές orishas», είναι ο θεός του κυνηγιού, αλλά και της δικαιοσύνης, των φυλακών και των νόμων. Είναι ένας «χρήσιμος» θεός και η λατρεία του έχει επιβιώσει λόγω της αναπροσαρμογής των ιδιοτήτων του στο κουβανέζικο περιβάλλον, όπου το κυνήγι έδωσε σταδιακά την θέση του στις πάσης φύσεως δικαστικές κι αστυνομικές περιπέτειες (κατά τα φαινόμενα, στην Αφρική υπήρξε μια ήσσονος σημασίας τοπική κυνηγετική θεότητα). Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στον Αγιο Norberto. Χρώμα του το βιολετί το μπλε και το πράσινο, σύμβολα του το τόξο και το βέλος, ημέρα του η Τρίτη (καθώς συντροφεύει πάντα τον Oggún) και γιορτή του, η 6η Ιουνίου.

Orúla (ή Orúnmila) : Κομβικής σημασίας θεότητα στην Αφρική, έχει κρατήσει μεγάλο μέρος από την αίγλη του και στην Κούβα. Είναι ο θεός της μαντικής κι ο συμβουλάτορας όλων, όντας ο ιδιοκτήτης κι αποκλειστικός χρήστης του μαντείου του Ifá, στο οποίο καταφεύγουν εξ ίσου θνητοί και orishas. Υφίστανται μυριάδες μύθοι κι ιστορίες γύρω από τη δράση του, που όλες ανεξαιρέτως αποσκοπούν στο να παραδειγματίσουν και να διδάξουν τους κατοίκους αυτού του κόσμου. Οι ιερείς του (babalaos) είναι οι ανώτεροι στην ιεραρχία της Santeria. Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης. Χρώματα του, το κίτρινο και το πράσινο, σύμβολο του ο «μαντικός πίνακας του Ifá» (φωτ. αριστερά) και γιορτή του, η 4η Οκτωβρίου. Δεν έχει συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας.

Yemayá : Θεά της θάλασσας και της μητρότητας. Στη Νιγηρία, είναι θεότητα ποταμού, αλλά καθώς στην Κούβα δεν υπάρχουν μεγάλα ποτάμια, η λατρεία της σχετίσθηκε με τη θάλασσα. Είναι αντικείμενο μεγάλου σεβασμού στη Santeria και νοείται πώς προστατεύει τόσο τις μητέρες, όσο και τους ναυτικούς, ενώ ο χαρακτήρας της είναι αυστηρός αλλά δίκαιος. Στην καθολική εικονογραφία (της Κούβας συγκεκριμένα) αντιστοιχεί στην Παναγία της Regla (κωμόπολης που σήμερα εφάπτεται στην Αβάνα). Χρώματα της, το γαλάζιο και το διάφανο του κρυστάλλου, σύμβολο της το ψάρι, η βάρκα και τα δίχτυα, ημέρα της η Τετάρτη και γιορτή της (σημαντική στην Κούβα), η 6η και η 7η Σεπτεμβρίου.

Ochún : H «Μαύρη Αφροδίτη» της Santeria, είναι η θεά του έρωτα, του αισθησιασμού, της γυναικείας σεξουαλικότητας, αλλά και του χρυσού, των χρημάτων, των γλυκών κι εν γένει, των ηδονών της ζωής. Είναι, ακόμη, προστάτιδα των λιμνών και των γλυκών νερών, καθώς η αφετηρία της λατρείας της στην Αφρική εστιάζεται στον ομώνυμο ποταμό, κοντά στην Ilesha. Είναι μια άκρως καπριτζόζα θεά, κοκέτα, δύστροπη, άλλοτε ολοκληρωτικά δοσμένη κι άλλοτε εντελώς καταστροφική (σαν τον έρωτα), παραμένει δημοφιλέστατη στην Κούβα και θεωρείται πώς συντροφεύει πάντοτε την (πρεσβύτερη και σοφότερη) Yemayá, συμπληρώνοντας την γυναικεία υπόσταση (μητέρα-γυναίκαα). Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στην Παναγία της Ευσπλαχνίας του Χαλκού (Virgen De La Caridad Del Cobre). Χρώμα της, το κίτρινο, σύμβολο της ο καθρέφτης και η βεντάλια, ημέρα της το Σάββατο και γιορτή της, η 8η Σεπτεμβρίου.

Changó : Ίσως ο δημοφιλέστερος θεός της Santeria σε ότι αφορά την κουβανική κοινή γνώμη, ο Changó είναι η πιο «ανθρωπόμορφη» θεότητα της Santeria, ίσως γιατί σύμφωνα με τον θρύλο (που μάλλον είναι ιστορική αλήθεια) υπήρξε θνητός, ο οποίος στη συνέχεια θεοποιήθηκε. Είναι ο orisha της φωτιάς, του κεραυνού, του χορού, της μουσικής και των τυμπάνων Bata (ιερά τύμπανα της Santeria με τα οποία πραγματοποιούνται οι τελετές), μονίμως θερμόαιμος, θερμοκέφαλος, καβγατζής, γυναικάς και επιπλέον, ο θεός-αρμόδιος επί της ανδρικής ρώμης και της αρρενωπότητας. Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στην Αγία Βαρβάρα (λόγω σχέσης του πυροβολικού με την φωτιά και τον κεραυνό, αλλά και λόγω ταύτισης των χρωμάτων). Χρώμα του, το κόκκινο και το λευκό, σύμβολο του το τσεκούρι και το τύμπανο, ημέρα του η Τετάρτη και γιορτή του, η 4η Δεκεμβρίου.

Oyá : Ακόμα μια ποταμίσια θεότητα στην Αφρική, πήρε στην Κούβα τις ιδιότητες της θεάς της θύελλας, των ανέμων και της βροχής, ενώ ένας «δρόμος» της σχετίζεται και με τον κόσμο των νεκρών (φύλακας του νεκροταφείου). Είναι δύστροπη, βίαια, η κατ΄ εξοχήν «αμαζόνα» του κόσμου των orishas, συντροφεύει στους πολέμους τον Changó, με τον οποίο αποτελούν κανονικό ζευγάρι (ο κεραυνός και η θύελλα). Στην καθολική εικονογραφία, αντιστοιχεί στην Παρθένο των Κεριών ή στην Αγία Τερέζα. Χρώμα της το μπορντό, σύμβολα της το ξίφος, το iruke (ουρά αλόγου) και η μάσκα, ημέρα της η Παρασκευή και γιορτή της, η 2η Φεβρουαρίου.

Babalú Ayé : Ένας από τους πιο ξακουστούς θεούς ολόκληρης της Δυτικής Αφρικής (με διάφορα ονόματα, ανάλογα με την περιοχή), πιστεύεται πώς πέρασε στη θρησκεία των Yoruba ερχόμενος από τη γειτονική Δαχομέη, όπου είναι γνωστός με τα ονόματα Chákpana, Asojano, Asoyí και Aluá κι αποτελεί τη σημαντικότερη θεότητα του εθνικού γκρουπ Ewe-Fon (καθώς και των Arará, απογόνων τους στην Κούβα). Είναι ο θεός των φοβερών ασθενειών και των επιδημιών (κυρίως της ευλογιάς και της λέπρας) και στην Αφρική προκαλεί τρόμο, στην Κούβα όμως, προφανώς λόγω σχετικής έλλειψης μεγάλων λοιμών, πήρε τα χαρακτηριστικά του «θαυματουργού θεραπευτή», ικανού για τα πιο απίστευτα θαύματα και γιατρειές. Παρουσιάζεται με τη μορφή του κουτσού, ρακένδυτου γέρου, που στηρίζεται σε πατερίτσες και ακολουθείται πάντα από δύο σκυλιά (εμφανής η επιρροή της καθολικής εικόνας του Αγίου Λάζαρου, με τον οποίο σχετίζεται), η «στολή» του στη Santeria όμως έχει και την (αφρικάνικη) βερσιόν του ενδύματος από τσουβάλι και της φούστας από ξερά χόρτα. Την 17η Δεκεμβρίου, γιορτή του Αγίου Λάζαρου, δεκάδες χιλιάδες Κουβανών ξεκινούν προσκηνυματική πορεία ως το Rincon, έξω από την Αβάνα, όπου εδρεύει ο ιερός τόπος του αγίου – orisha, αποζητώντας προστασία και θαυματουργή παρέμβαση του σε θέματα υγείας. Χρώμα του είναι το μωβ, ημέρα του η Τετάρτη και σύμβολο του το ajá (μικρή σκούπα από κλαριά, που καθαρίζει τις «κακές επιρροές») (φωτ. δεξιά).

Osáin: Μυστηριώδης και απαραίτητος σε κάθε τελετουργία της Santeria, ο Osáin είναι θεός της Φύσης, τρόπον τινά η ίδια η Φύση προσωποποιημένη, όντας ο κύριος και ιδιοκτήτης όλων των φυτών που εμπλέκονται στην άκρως πολύπλοκη «μαγική βοτανολογία» της θρησκείας. Εικονογραφείται παράδοξα : με ένα χέρι, ένα πόδι, ένα μάτι, ένα τεράστιο αυτί που δεν ακούει τίποτα κι ένα μικροσκοπικό, που ακούει τα πάντα, ο Osáin είναι μάγος και θεραπευτής (σαν την Φύση) και χωρίς την παρουσία του καμία τελετή δεν είναι δυνατή. Έχει το δικό του ιερατείο εξειδικευμένων santeros, που λέγονται osainistas. Αντιστοιχεί στον καθολικό Αγιο Συλβέστρο (αν κι αυτή η σχέση έχει περιπέσει μάλλον σε αχρηστία), χρώμα του είναι το πράσινο, σύμβολο του το κολοκύθι (που μέσα κρύβει τα μαγικά του) και ημέρα του η Παρασκευή.

Οlókun : Orisha του ωκεανού και της ανοιχτής θάλασσας, που παριστάνεται άλλοτε με ανδρική και άλλοτε με γυναικεία μορφή (συχνά δε, ως γοργόνα). Στη Νιγηρία είναι θεότητα της θάλασσας, στην Κούβα όμως, που αυτό τον ρόλο πήρε η Yemayá, ο/η Οlókun έμεινε να διαφεντεύει τα μεγάλα βάθη και το απέραντο του ωκεανού, δηλαδή την πιο απρόβλεπτη κι επικίνδυνη θαλάσσια διάσταση. Γι΄αυτό, στην Κούβα είναι από τους πιο επίφοβους orishas και μεγάλο μέρος των τελετών προς τιμήν του έχει πλέον χαθεί, αφού οι santeros φοβούνταν (ακόμα και σήμερα) πώς η άμεση επικοινωνία μαζί του θα σήμαινε τον θάνατο τους. Τα ιερά του αντικείμενα, πάντως, θεωρούνται ισχυρή προστασία και παραδίδονται μέσα σε ένα μεγάλο βάζο ή κιούπι γεμάτο νερό (φωτ. αριστερά), μετά από ειδική τελετή-μύηση. Ανήκει κυρίως στην δικαιοδοσία των babalaos. Χρώματα του, το μπλε και το μαύρο και σύμβολα του, τα κοχύλια, η μορφή της γοργόνας και το τιμόνι του πλοίου.

Oddudúa (ή Oddúa) : Άλλο ένα πιθανώς ιστορικό πρόσωπο, ο Oddudúa παρουσιάζεται σε πολλούς μύθους της Νιγηρίας ως ο γενάρχης των Yoruba ή ο πρώτος άνθρωπος στη Γή, ενώ μοιάζει πολύ πιθανότερο να υπήρξε ο πρώτος βασιλιάς της ιστορικής, ιερής πόλης Ifé. Πάντως, στη Santeria αποτελεί άλλη μία ανδρόγυνη θεότητα, που εμφανίζεται και με τα δύο φύλα, αναλόγως της ιστορίας. Ο πιο κοινός, μύθος τον/την θέλει να τοποθετεί το κεφάλι στο σώμα του ανθρώπου, ολοκληρώνοντας τη δημιουργία που είχε ξεκινήσει ο Obatalá, ο οποίος μέθυσε κι αποκοιμήθηκε! Είναι μια θεότητα απόμακρη από τον εδώ κόσμο, σχετίζεται με τη σοφία, αλλά και τη μοναξιά και τον θάνατο, κι είναι ένας από τους orishas που παραδοσιακά «ανήκουν» στην δικαιοδοσία των babalaos. Το χρώμα του είναι το λευκό και δεν αντιστοιχεί σε κάποιον καθολικό άγιο.

Ósun : Ένας παράξενος orisha, στην πραγματικότητα είναι ένας «προσωπικός» θεός, καθώς θεωρείται ο «προστάτης του κεφαλιού» του ιδιοκτήτη του, ένα είδος φύλακα-αγγέλου που προφυλάσσει και προειδοποιεί για επερχόμενες συμφορές και κινδύνους. Δεν λατρεύεται ευθέως, αλλά το σύμβολο του (ένας μεταλλικός κόκορας πάνω σε μια βάση – το αρχέτυπο του ακοίμητου φρουρού) παραδίδεται στον πιστό μαζί με τα σύνεργα των «πολεμιστών orishas» (guerreros), κατά την ομώνυμη μύηση.

Οι θεότητες που συμπληρώνουν το σύνολο αυτών που λατρεύονται στην Κούβα είναι : Oricha Oko (θεός της γεωργίας και της τροφής), Yewá (θεά του κοιμητηρίου), Aggayú Solá (γίγαντας-θεός των σεισμών και των ηφαιστείων), Obbá (θεά των λιμνών, αλλά και μια απο τις τρείς θεότητες του κοιμητηρίου), Ínle (θεός – γιατρός, κύριος των ποταμιών και των ιχθύων), Los Ibeyis (δίδυμες παιδόμορφες θεότητες που προστατεύουν τα παιδιά), Obaloke (θεός των βουνών), Dada (ανδρόγυνη θεότητα που σχετίζεται με τα νεογέννητα βρέφη), Oggué (θεός των κερασφόρων ζώων και των κοπαδιών), Naná Burukú (οφιοειδής θεά των βάλτων) και Iroko (το πνεύμα του ομώνυμου ιερού δέντρου).

Εκτός των συγκεκριμένων ιδιοτήτων και αρμοδιοτήτων, οι orisha διαθέτουν πολλά μεταφυσικά περιουσιακά στοιχεία : Αποκλειστικά "δικά" τους ζώα, φυτά, μέταλλα, ρούχα , φαγητά και νούμερα, που οι πιστοί ευλαβικά τους αποδίδουν με τη δέουσα προσοχή προς αποφυγή λανθασμένων συνδυασμών, ενώ ως πλέον ιερά αντικείμενα θεωρούνται οι λίθοι (otán), που "φυλάσσουν" τη θεϊκή ενέργεια των orishas κι αποτελούν ταμπού, καθώς ουδείς μη μυημένος δύναται να αγγίξει ή έστω να κοιτάξει. Κατά τα άλλα, ο ανθρωπομορφισμός των orishas θυμίζει έντονα το αρχαιοελληνικό πάνθεο. Υφίστανται απειράριθμοι μύθοι γύρω απ΄τους καβγάδες, τα καπρίτσια, τους έρωτες και τους ηρωισμούς τους, ενώ ο κάθε orisha διαθέτει πολύ συγκεκριμένη προσωπικότητα , ψυχοσύνθεση, γούστα, προσόντα αλλά και κουσούρια, με τα οποία οφείλει να τα βγάλει πέρα και, ενίοτε, να τα εκμεταλλευτεί προς όφελος του ο ενδιαφερόμενος πιστός.

Σύμφωνα με την κοσμογονία της Santeria, η προέλευση των orisha είναι ποικίλη : Κάποιοι δημιουργήθηκαν απ΄ευθείας από τον Ύψιστο, άλλοι γεννήθηκαν απ΄τον πρεσβύτερο orisha (Obatalá), κάποιοι άλλοι έχουν τη ρίζα τους σε φυσικά στοιχεία της Αφρικής (ποτάμια, βουνά κ.λ.π.), ορισμένοι αποτελούν καρπούς θεϊκών ερώτων και τέλος, μερικοί φαίνεται πώς υπήρξαν ιστορικά πρόσωπα που συν τω χρόνο θεοποιήθηκαν, όπως ο Oddudúa, ημι-μυθικός ιδρυτής του βασιλείου των Yoruba και ίσως πρώτος ηγεμόνας του, καθώς κι ο Changó, που σχεδόν σίγουρα ήταν ο τέταρτος βασιλιάς της πόλης-κράτους Oyó. Έχει ενδιαφέρον, πάντως, να σημειώσουμε πώς οι orisha στην Κούβα δεν αναφέρονται με τη λέξη "θεοί" (dioses ) ή, έστω, "θεότητες" (deidades ), αλλά συνηθέστερα με τον χριστιανικό όρο "άγιοι" ( santos ) , εξού και το όνομα της θρησκείας (Santeria , ήτοι "η λατρεία των αγίων " ). Σε χρήση, πάντως, βρίσκεται και ο όρος “Regla de Ocha”, σε ενα ισπανό-αφρικανικό γλωσσικό χαρμάνι, που μεταφράζεται ως «ο νόμος των θεών», καθώς και το σκέτο “Ocha” (θεία δύναμη, θεότητα), που συμπληρώνουν τα ονόματα με τα οποία είναι γνωστή η θρησκεία στην Κούβα.

Αν οι Orisha, ωστόσο, αποτελούν το κέντρο της προσοχής των πιστών, η κινητήριος και ζωογόνος δύναμη των πάντων , σύμφωνα με την κατά Santeria κοσμοθεωρία, είναι το λεγόμενο "Aché". Και "Aché" εστί η άυλη κοσμική ενέργεια που ενυπάρχει διάχυτη όχι μόνο στο σύμπαν και στη φύση, αλλά και σε καθένα ξεχωριστά απ΄τα δημιουργήματα της : τα ζώα, τα φυτά, οι πέτρες, το χώμα , ο άνεμος , ο κεραυνός , το νερό , τα άστρα κι οι άνθρωποι, άπαντες διαθέτουν το δικό τους "Aché", δηλαδή μια ρανίδα απ΄την ακατανόητη και ζωοποιό δύναμη του Δημιουργού. Ωστόσο, το "Aché" δεν είναι μια έννοια στατική - αλλάζει μορφές και φορείς, ενισχύει κι αποδυναμώνει, μπορεί ακόμα και ν΄ ανατρέψει τον ρου των γεγονότων εφ΄όσον διαχειριστεί καταλλήλως και γι΄αυτό, φροντίζουν οι santeros  μέσα απ΄την επικοινωνία τους με τους Orisha ( όντα φτιαγμένα από καθαρό "Aché" ) να κρατούν ανοιχτά τα κανάλια ροής της υπέρτατης δύναμης από τον υπερφυσικό κόσμο προς τον φυσικό. Και στην αέναη προσπάθεια βελτίωσης αυτής της δούναι και λαβείν σχέσης , καθοριστικό ρόλο παίζουν οι μυήσεις .

Η μύηση!

Το τελετουργικό της μύησης στη Santeria είναι μακρύ και απαιτητικό εφόσον θεωρείται ότι συμβολικά πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται! Κατά τον πρώτο χρόνο που ονομάζεται iyaboraje (προφέρετε ya-woh-RA-hay) οι καινούργιοι μυημένοι άντρες και γυναίκες ονομάζονται iyabo (αρχάριος). Οι μυημένοι βιώνουν κάποιους περιορισμούς και απαγορεύσεις στη συμπεριφορά, το φαγητό, την επαφή τους με τους ανθρώπους και πολλά άλλα σημεία της καθημερινής τους ζωής! Ο χρόνος αυτός είναι για καθαρισμό και αναζωογόνηση!

Αυτοί που δεν μπορούν να  έχουν επικοινωνία με τον έξω κόσμο πρέπει να προσέξουν να αποφύγουν καταστάσεις που μπορεί να αποβούν επικίνδυνες ή ενοχλητικές, αφού όντας νέοι στη θρησκεία είναι ευάλωτοι! Όταν οι θρησκευτικοί περιορισμοί συγκρούονται με τη δουλειά ή το σχολικές υποχρεώσεις, ο godmother ή godfather (είναι αυτός ή αυτή που έχει μυήσει τον iyabo) τους βοηθά να αναπτύξουν μια συμβιβαστική θέση που να επιτρέπει στους μυημένους να λειτουργούν στον «αληθινό κόσμο», ενώ εξακολουθούν όσο το δυνατό περισσότερο στις απαιτήσεις της θρησκείας. Η Santeria πάνω από όλα είναι μια πρακτική θρησκεία, και οι Orichas (οι Θεοί και θεές) δεν θέλουν κάποιον να χάσει τη δουλειά του ή να παρατήσει το σχολείο λόγο θρησκευτικών κανόνων!

Οι περισσότεροι μυημένοι είναι αμέσως αναγνωρίσιμοι επειδή είναι ντυμένοι στα λευκά από το κεφάλι έως τα πόδια με κασκόλ ή καπέλο! Φοράνε κολιέ από χάντρες που ονομάζονται elekes(είναι κελύφη κοχυλιών),και όταν είναι έξω στο δρόμο μπορεί να συνοδεύονται από τον godparent ή γηραιό της θρησκείας τους, σαν να ήταν μικρά παιδιά βγαίνοντας με έναν ενήλικα. Το λευκό αντιπροσωπεύει καθαρότητα, γαλήνη μυαλού  πνευματική διαύγεια και την προστατευτική συμπεριφορά τον άλλων Santeros/as απέναντι στους νέο-μυημένους αντανακλά το πιστεύω ότι είναι ο γαμπρός ή η νύφη των Orichas και πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη φροντίδα. Οι νέο-μυημένοι αναμένεται να ενεργούν με ευπρέπεια όλες τις ώρες και να σέβονται τις απαγορεύσεις και τα taboo που είναι μέρος του iyaboraje.

Κάποιες απαγορεύσεις είναι γενικές, όπως το να φορούν λευκά ρούχα, να αποφεύγουν το μακιγιάζ, τα αρώματα, τα κοσμήματα, εκτός από τα ιερά κολιέ και βραχιόλια που τους έχουν δοθεί κατά τη διάρκεια της μύησης. Για τους τρείς πρώτους μήνες μετά τη μύηση οι απαγορεύσεις είναι πολύ αυστηρές! Για παράδειγμα ο νέο-μυημένος δεν μπορεί να κάτσει σε τραπέζι να φάει αλλά αντί αυτού να καθίσει σε μια ψάθα στο πάτωμα. Επίσης πρέπει να τρώνε με κουτάλι και να μην χρησιμοποιούν μαχαίρι ή πιρούνι γιατί είναι ακόμα «μωρά» στη θρησκεία. Έχουν ένα λευκό πιάτο και λευκή κούπα για δική τους μόνο χρήση κάθε φορά που θα φάνε ή θα πιούν. Δεν μπορούν να κοιτάξουν στον καθρέφτη ή να φωτογραφηθούν. Δεν μπορούν να πιούν αλκοόλ. Δεν μπορούν να βγουν έξω τη νύχτα μέσα σε μεγάλο πλήθος, οπότε δεν μπορούν να κολυμπήσουν στη θάλασσα ή να μείνουν στον ήλιο το μεσημέρι. Χρειάζονται να κρατούν το κεφάλι τους καλυμμένο όλες τις ώρες και να αποφεύγουν να κάνουν χειραψίες ή να δέχονται οτιδήποτε τους δίνει ένα άτομο από το χέρι του. Γενικά πρέπει να αποφεύγουν να τους ακουμπήσουν εκτός από τα κοντινά μέλη της οικογενείας ή τον godparent. Το σκεπτικό πίσω από αυτές τις απαγορεύσεις είναι ότι οι νέο-μυημένοι είναι πολύ ευαίσθητοι στις δονήσεις των άλλων ανθρώπων και πρέπει να αποφεύγουν καταστάσεις οποιασδήποτε μορφής πνευματικής μόλυνσης που μπορεί να συμβεί. Την ίδια στιγμή πρέπει να αποφεύγουν καταστάσεις όπου το κεφάλι τους μπορεί να καταστεί σωματικός ή συναισθηματικός υπερθερμασμένο (όπως απευθείας φώς ή πολυπληθής μάζωξη με ποτά), γιατί το κεφάλι τους ανήκει στους Orichas και χρειάζεται να μείνει ψύχραιμο για να μπορούν οι Θεοί να δώσουν τις ευκολίες τους στη ζωή του μυημένου. Αφού περάσουν οι τρείς μήνες κάποιες απαγορεύσεις παύουν να ισχύουν, αλλά άλλες παραμένουν μέχρι να περάσει όλο το έτος, και υπάρχουν και κάποιες που υποβάλλονται για όλη τη ζωή!

Η Santeria σήμερα!

Παρότι επίσημα είναι δύσκολο να ξέρουμε πιστεύεται ότι μεταξύ 75 και 100 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο εξασκούν τη Santeria σήμερα. Είναι μια από τις πιο γρήγορα προς ανάπτυξη θρησκείες στις περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών και ιδικά στις πόλεις όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός αφρικανό-αμερικανών  και Λατίνων πληθυσμών. Στην Κούβα οι στατιστικές δείχνουν ότι το 80% του πληθυσμού έχει έρθει σε επαφή με τη Santeria. Παγκοσμίως άνθρωποι από όλες τις εθνικότητες, κοινωνικό-οικονομικά στρώματα και εκπαιδευτικά επίπεδα, εξασκούν την Lucumi. Κρατάει περήφανα τις Αφρικανό-κουβανικές ρίζες της, αλλά δεν περιορίζεται πια στους ανθρώπους με καταγωγή τη Λατινική Αμερική ή την Αφρική.

                                                                              Αγγελικός Δράκος

Πηγές: http://www.latinmusic.gr/content.php?id=34

http://www.aboutsanteria.com/what-is-santeria.html

http://santeriachurch.org/

http://www.pangeawmc.org/activities/afrokouvanezika-krousta-bata/

Το παγανιστικό κίνημα στην Ελλάδα...πεθαίνει!

Το παγανιστικό κίνημα στην Ελλάδα, πεθαίνει…

Προς αποχώρηση μου από το pagans of Greece! Αποχωρώ από τη διαχειριστική ομάδα του group! Οι λόγοι είναι κυρίως διαχειριστικοί στην παρούσα φάση! Όμως υπάρχουν πολλοί άλλοι που έχουν να κάνουμε με την απογοήτευση μου προς το παγανιστικό κίνημα!

Εδώ θα διαβάσετε γιατί το παγανιστικό κίνημα θα πεθάνει με τα χρόνια (όπως και όλες οι θρησκείες τελικά). Καταρχήν να πω πως οτιδήποτε διαβάσετε εδώ δεν πάει για κανέναν προσωπικά! Δεν θα μιλήσω για μεμονωμένα άτομα, θα μιλήσω για μερικά συμπεράσματα που έχω βγάλει από όσες πληροφορίες και βιώματα είχα τα τελευταία 10 χρόνια στο χώρο αυτό. Και είχα (και έχω ακόμα) πολλά βιώματα. Έχω συμμετάσχει σε αρκετές ομάδες επίσημες και μη, και σε πολλές τελετές, από σαμάνικες μέχρι wicca, και , eclectic. Έχω διαχειριστεί πολλές σελίδες και γκρούπ με παρόμοια θεματολογία. Ένα από αυτά τα group ήταν το Mystery για 10 χρόνια. Λίγα χρόνια μετά έφτιαξα τη σελίδα και το γκρουπ του Pagans of Greece.  Δεν θα πω για όλες τις άλλες ομάδες που συμμετείχα γιατί λίγο νόημα έχει εδώ. Όποιος θέλει με ρωτάει προσωπικά στο facebook. 

Αυτό που ήθελα να κάνω δημιουργώντας το Pagans of Greece ήταν να μαζέψω τις υπάρχουσες ομάδες, συλλόγους, δραστηριότητες, μαγικές και παγανιστικές (γιατί πολλά παγανιστικά μονοπάτια έχουν και μαγεία μέσα). Κι όταν λέω μαζέψω εννοώ, να είναι το Pagans ένα σημείο αναφοράς/ομπρέλα (για να μην πω ταμπέλα και με πετροβολήσουν γιατί είναι  μια λέξη που φοβούνται ή έχουν αλλεργία κάποιοι) όπου κάθε καινούργιος ή και παλιός στα μονοπάτια αυτά που επιθυμούσε να ενταχθεί σε μια ομάδα να επικοινωνούσε μαζί μας και να έβρισκε αυτό που έψαχνε γιατί σαν ομάδα θα είχαμε κάνει όλες τις συνεννοήσεις με τις διαθέσιμες ομάδες ή coven κλπ κι έτσι να στέλναμε κόσμο εκεί που ταιριάζει ο κάθε ένας. Απέτυχε παταγωδώς! Είτε γιατί καμιά ομάδα δεν ήθελε να συνεργαστεί μαζί μου, για λόγους που ποτέ δεν ήρθαν να μου πουν ντόμπρα μπροστά μου παρά κάποιοι έκατσαν και έγραψαν συκοφαντίες και ψέματα σε blog.  Άνθρωποι που διακυβεύουν την ενότητα, επειδή ζήλεψαν που το έκανα, είτε γιατί κανείς δεν ήθελε να είμαστε όλοι μαζί! Πάρτε παράδειγμα εδώ ανθρώπους που διακυβεύουν την ενότητα, επειδή ζήλεψαν που το έκανα, είτε γιατί κανείς δεν ήθελε να είμαστε όλοι μαζί! https://magickalgreekcommunity.wordpress.com/2013/02/12/%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%bf%ce%bc%ce%ac%ce%b4%ce%b5%cf%82-%ce%bc%ce%ad%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84%cf%81%ce%af%cf%84%ce%bf%ce%bd/

Μαζί… μια λέξη που πλέον τρομάζει όχι μόνο τους παγανιστές αλλά όλους τους ανθρώπους του πλανήτη! Αυτό που αντιμετώπισα λοιπόν ήταν ζήλια, κακία, αδιαφορία, αδικία, υποθέσεις για μένα που δεν ίσχυαν κι άλλα πολλά. Κάποιοι νόμιζαν πως ήθελα να το παίξω αρχηγός… οκ αν το ήθελα αυτό όμως δεν θα έβαζα κι άλλους διαχειριστές μέσα και δεν θα καλούσα να βοηθήσουν όλοι στο έργο αυτό, και δεν θα πάσχιζα να λέω συνέχεια ότι το pagans είναι για όλους και δεν είναι δικό μου. Και για να μην παρεξηγηθώ πάλι. Με ενδιαφέρει να μεγαλώνει το παγανιστικό κίνημα αλλά δεν επιθυμώ όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη να γίνουν παγανιστές σονι και καλά. Αυτό που θα ήθελα είναι όσοι είμαστε να έχουμε μια ποιότητα σε αυτό που κάνουμε!

Μιλώντας λοιπόν για όλα αυτά που έχω βιώσει έχω να πω τα εξής. Αν ο Έλληνας δεν βγάλει από μέσα του τον Ελληνάρα (και θα το εννοώ και για τα δυο φύλα ή δεκαδύο φύλα που κυκλοφορούν εκεί έξω), παγανιστής δεν γίνεται. 

Ο μέσος άνθρωπος λοιπόν που ζει εδώ και θέλει να λέγεται παγανιστής ή να λέει ότι ενδιαφέρεται για τον παγανισμό τελικά τι κάνει? Θέλει να στην πραγματικότητα να δακτυλοδεικτεί και να στιγματίζει ανθρώπους με την πρώτη ευκαιρία και να ακυρώνει μια προσωπικότητα από ένα λάθος μια φορά. Θέλει να κρίνει κάποιον από ότι είπε στο παρελθόν και όχι να ψάχνει τι κάνει τώρα κι αν άλλαξε, και από την άλλη να σκίζεται ότι είναι τόσο αντί-ναζί και τόσο αντί-ρατσιστής και τόσο φίλο-ομοφυλόφιλος. Θέλει να δίνεται σημασία μέσα σε ένα παγανιστικό γκρουπ για άσχετα θέματα με τον παγανισμό κι όταν του πεις να συζητήσει για θέματα παγανιστικά δεν έχει να πει τίποτα! Και τελικά καταλήγει ένα γκρουπ αρένα για κοινωνικοπολιτικά θέματα που τόσο πολύ αρέσουν σε όλους! Τι φταίμε όμως εμείς που θέλουμε να συζητήσουμε και λίγο για πρακτικά θεματάκια πάνω στον παγανισμό που έχουμε φτιάξει και ολόκληρο γκρουπ για αυτό? Και ολόκληρη σελίδα? Και συμμετοχή 0 αλλά μην μπει ένα διφορούμενο θεματάκι που παίρνει τσακωμού αμέσως να τρέξουν όλοι να σχολιάσουν! Αρένα πάλι! Γιατί ο μέσος άνθρωπος εδώ βλέπει τον παγανισμό σαν κάτι πεθαμένο που μόνο φιλοσοφικά και εγκυκλοπαιδικά μπορεί να προσεγγίσει. Φταίω εγώ μετά που πιστεύω ότι ο παγανισμός δεν είναι για τους πολλούς?

Παγανιστής δεν είναι αυτός που έχει διαβάσει 15 ή 30 βιβλία για τον παγανισμό και δεν έχει εφαρμόσει τίποτα. Όταν λέω τίποτα το να ανάψει κάποιος ένα κερί και να πει μερικά λόγια μια φορά ή αν έχει ένα ψυχικό χάρισμα ή το να διαλογιστεί κάποιες φορές για να διώξει τις κακιές του σκέψεις αυτά δεν κάνουν κανέναν παγανιστή. Παγανιστής  είναι αυτός που κάνει βίωμα τη σύνδεση του με τη Γη που τον περιβάλει, ακόμα κι αν μένει σε πολυκατοικία. Ο παγανισμός δεν είναι κάτι που απλά ακολουθείς γιατί δεν είναι θρησκεία, είναι πνευματικότητα, είναι κάτι που ζεις με βάση κάποιες αξίες. Είναι ο ίδιος ο τρόπος που επικοινωνείς με το μέσα σου το πάνω και το κάτω. Τώρα αυτό που έχω συναντήσει είναι ότι ο ελληναράς δεν θέλει να ζήσει κάπως αλλιώς από αυτό που του έμαθε η κοινωνία ή η οικογένεια του. Θέλει την ασφάλεια της ψεύτικης κοινωνίας που έχει γύρω του… να είναι ένα με όλους τους μαζανθρώπους  κι από την άλλη αφού έχει διαβάσει τα βιβλιαράκια του και κάνει που και που κάνα διαλογισμό και είναι και σε μερικές ομαδούλες στο facebook να λέγεται και παγανιστής. Ε λοιπόν όχι φίλε ελληνάρα, δεν είσαι! Είσαι wannabe. Ο ελληνάρας λοιπόν θέλει να παρακολουθεί μια ομάδα στο facebook να έρθει μια δυο φορές σε καμιά συνάντηση για να δει τι παίζει και να μην ξαναπατήσει…  έχει βάλει τσεκ στη λίστα του…. Νταξυ το έκανα κι αυτό μωρεεε… Θέλει να λέει ότι κάνει ανταλλαγή απόψεων ενώ στην πραγματικότητα κάνει επίδειξη γνώσεων!! Ανταλλαγή γνώσεων και συζήτηση (συν- αναζητώ, συζητώ) σημαίνει μοιράζεται ο κάθε ένας το βίωμα του όχι μόνο τι έχει διαβάσει και προσπαθεί/αναζητά να βρει που συγκλίνει με τι γνώμη του άλλου και όχι που διαφέρει από αυτό που είπε ο άλλος για να τον διορθώσει. Επίσης θέλει να έρθει σε μια τελετή για να δει, γιατί τον τρώει η περιέργεια τι κάνουν οι διαχειριστές σαν τελετουργικό? Ποίοι είναι… από πού κρατάει η σκούφια τους, τι κάνουν οι άλλοι, πως το κάνουν? Αλλά χωρίς να προσφερθούν να βοηθήσουν από πριν! Γιατί μια τελετή για όσους όντος ασχολείστε πρακτικά ξέρετε ότι θέλει προετοιμασία πολύ ειδικά αν πρόκειται για ομάδα. Και όταν η ομάδα σε καλεί να φέρεις κάποια πράγματα… τα φέρεις για να βοηθήσεις, προσφέρεσαι από μέρες πριν να βοηθήσεις, γιατί δεν μπορούν να τα κάνουν όλα 5 άτομα που είναι σε μια διαχείριση, και ειδικά όταν γίνεται μια προσπάθεια να προσφερθεί από αυτή τη διαχείριση η δυνατότητα να δουν και όσοι δεν ξέρουν πως γίνεται, η δυνατότητα να γιορτάσουμε όλοι μαζί…. Όχι απλά να κάτσουμε σκόρπιοι να τα λέμε… Και για να μην παρεξηγηθώ δεν μιλάω για τα άτομα που όντος έχουν φέρει κάτι ερχόμενοι σε μια τελετή. Όμως δεν μπορείς ελληνάρα να περιμένεις ένα δυο ή 5 άλλα άτομα να φέρουν φαγητό, ποτά, υλικά για την τελετή, κουβέρτα για να κάτσεις!! Πηγαίνεις σε έναν υπαίθριο χώρο, δε σε κάλεσαν στο σπίτι κανενός, κι αφού δεν θέλεις ο μεταξωτός σου κώλος να κάτσει στο χώμα, φέρε κάτι να κάτσεις, γιατί κανένας δεν είπε ότι μια διαχειριστική ομάδα, όσο μεγάλη κι αν είναι  έχει δικό της προσωπικό βανάκι. Μακάρι να είχαμε παιδιά να τα κουβαλούσαμε όλα! Με αποτέλεσμα οι μισοί κάθονται οι άλλοι μισοί βρίσκουν ένα βραχάκι ή ότι και κάθονται μακριά και τελικός δεν δημιουργείται το κλήμα του «μαζί» που χρειάζεται για τι γιορτή! Δημιουργούνται πηγαδάκια και τελικά οι διοργανωτές δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν, και έχει πάει όλος τους ο κόπος χαμένος.

Οι τελετές για τον εορτασμό των 8 παγανιστικών ημερών είναι γιορτή, και για να γίνει γιορτή χρειάζεται όλοι να γίνουν ένα, όλοι να προσφέρουν, όλοι να συμμετάσχουν, να είμαστε όλοι μαζί σε αυτό! Αλλά όπως είπαμε ο ελληνάρας φοβάται το όλοι μαζί. Γιατί εκεί θα βγουν όλα τα του τα ψυχολογικά, εκεί θα γίνει ευάλωτος ξαφνικά γιατί θα πρέπει να ανοιχτεί. Γιατί χωρίς ένα κάποιο άνοιγμα δεν γίνεται να μοιραστούμε κι έτσι δεν γίνεται να γιορτάσουμε. Γιατί γιορτάζω σε μια παγανιστική τελετή δεν είναι μόνο τρώω και πίνω, αλλιώς θα πηγαίναμε σε μια ταβέρνα και τέλος, που οκ θα πάμε και εκεί, αλλά όταν γιορτάζεις τελετουργικά έχει άλλη πρόθεση (και δεν μπορούμε να πάμε στην ταβέρνα και να γιορτάσουμε τελετουργικά). Γιορτάζω τελετουργικά είναι και κάνω προσφορά προς τις θεότητες, είναι και ζητάω βοήθεια, αποδίδω τιμές, αποδίδω ευγνωμοσύνη και παίρνω πίσω την αγάπη των συνανθρώπων παγανιστών μου που νοιώθουν τα ίδια γιατί έχουμε κάνει όλο αυτό με ένα κοινό σκοπό και πρόθεση. Επίσης είναι και κάνω μαγική δουλειά, επίσης είναι και διδάσκω τους νέους στο μονοπάτι. Γιατί πριν χιλιάδες χρόνια μαζεύονταν και έκαναν ακριβώς αυτό οι πρόγονοι μας γύρω από τις φωτιές, αφηγούνταν τις περιπέτειες τους και τα προβλήματα τους. Φωτιά μπορεί να μην μπορούμε να ανάψουμε αλλά μπορούμε να κάτσουμε σε έναν ρημάδι κύκλο και να μοιραστούμε. Γιατί πέρα από την θεραπευτική δουλειά που μπορεί να κάνει ο κάθε ένας μόνος του, και πράγματι η αυτογνωσιακή δουλειά έχει ένα μεγάλο κομμάτι όπου κάποιος οφείλει να δουλέψει μόνος του, είναι και η δουλειά που κάνουμε όλοι μαζί. Γιατί ο κάθε ένας καθρεφτίζει τον άλλο, κι αυτό είναι ένας νόμος που λειτουργεί στο σύμπαν για να μπορούμε να βλέπουμε ο ένας από τον άλλο τα θέματα μας και να τα διορθώνουμε. Αλλά αν δεν βρεθούμε πρόσωπο με πρόσωπο πως θα γίνει αυτό? Πίσω από την ασφάλεια της οθόνης του υπολογιστή? Όχι δεν γίνεται έτσι. Γιατί πίσω από τις οθόνες είμαστε κάποιοι άλλοι. Μπορεί η παραπάνω θεραπευτική δουλειά να μην περνάει σε κάποιους  ότι είναι στα πλαίσια του παγανισμού. Αλλά ας σκεφτούν τι έκαναν οι αρχαίοι, όπως είπα και πάνω? Ουσιαστικά την ίδια δουλειά. Μόνο που τότε ο ψυχολόγος ήταν ο σαμάνος ή ο παγανιστής ιερέας/ιέρεια αργότερα, ο Δρυίδης κλπ. 

Στο σήμερα λοιπόν μπορεί να μην μπορούμε να τα κάνουμε όλα όπως τότε αλλά μπορούμε παρόλαυτα να προσπαθήσουμε. Γιατί αν τις κάναμε τις τελετές μας έτσι δεν θα χρειαζόμασταν να έχουμε ένα σωρό «σεμινάρια» αυτοβοήθειας και αυτοβελτίωσης, και κύκλους στα πλαίσια μοιράσματος όπου ουσιαστικά είναι ταμπού να βγει και να πει κάποιος ότι αυτό που κάνουμε είναι ότι και οι αρχαίοι που ήταν παγανιστές, πολυθεϊστές, πανθεϊστές, ανιμιστές. Θα κοιτάξουν αυτόν που το είπε περίεργα, λες και είναι κάποιος ανόητος ή άξεστος που ήρθε να τους προσηλυτίσει ή δεν ξέρω κι εγώ τι. Όχι όλα αυτά που γίνονται στις ωραίες σύγχρονες αίθουσες, από χορούς, σαμάνικες μυήσεις, μαθήματα μαγείας, σεμινάρια εξαγνισμού, μαθήματα για τα ξόρκια, μαθήματα για τους λίθους για τα βότανα μέχρι διαλογισμούς είναι παγανισμός και ήταν κάποτε μέρος των αρχαίων τελετών! Και τα έχουμε μετονομάσει σε σεμινάρια και μαθήματα. Ωραία είναι δε λέω, έχω συμμετάσχει σε πολλά και έχω μάθει και πάρει πολλά μαθήματα επίσης, και για να μην παρεξηγηθώ, καλά κάνουν οι άνθρωποι όσοι τα κάνουν και μοιράζονται τη γνώση τους, γιατί πρέπει να μοιραστεί μπας και ξυπνήσει ο κόσμος, όχι για να γίνουν όλοι παγανιστές αλλά γιατί υπάρχει τόση σαπίλα εκεί έξω και τόση αρρώστια που το αντίβαρο είναι απαραίτητο, αλλά και γιατί όντος βοηθούνται πολλοί και ανοίγουν τη συνειδητότητα τους. Αλλά αυτό που επίσης συμβαίνει στα σεμινάρια είναι ότι πάνε άγνωστοι μεταξύ αγνώστων γνωρίζονται μεν, μοιράζονται και γίνονται αδέρφια για το σεμινάριο αλλά μόλις βγουν έξω από αυτό τα ξεχνάνε όλα και ξαναγυρίζουν στον παλιό καλό ελληνάρα. Ούτε λέω ότι παντού θα είναι έτσι αλλά υπάρχει σε μια πλειοψηφία. 

Παγανιστής λοιπόν σημαίνει να είσαι Άνθρωπος με αξίες, όνειρα και ιδανικά, που το σύστημα τώρα σου τα έχει στερήσει και δεν το έχεις πάρει χαμπάρι. Γιατί ελληνάρα όταν κάποιοι σε έχουν πείσει ότι πρέπει να είσαι solitary και ότι είναι καλό και ότι έλα μωρέ δεν υπάρχει κάνεις εκεί έξω σωστός, και όχι εγώ δεν μπορώ να κάνω τελετή με αυτόν ή εκείνον γιατί νομίζω ότι είναι αυτό ή νομίζω ότι κάνει το άλλο… (Γιατί πολλά νομίζει ο νεοέλληνας που τελικά είναι μόνο μέσα στο κεφάλι του και πουθενά αλλού). Επικρατεί γενικά ένα αίσθημα μοναχισμού.  Σε έχει νικήσει το σύστημα αδελφέ! Πως? Έχει βάλει ανθρώπους του ίδιου του συστήματος να το παίζουν παγανιστές (αν και μερικοί δεν ξέρουν καν ότι δουλεύουν και βολεύουν το σύστημα)… Και πες με παλαβή αλλά η απόδειξη μου είναι ότι το μεγαλύτερο τους όπλο είναι το διαίρει και βασίλευε! Και μας έχουν διαιρέσει. Μας έχουν κάνει να κλιστούμε ο κάθε ένας μόνος του στα σπίτια του γιατί έτσι τους βολεύει. Γιατί έτσι είμαστε αδύναμοι. Γιατί μόνο ενωμένοι θα μπορούσαμε να κάνουμε θαύματα και το ξέρουν. Και πως μας έχουν διαιρέσει? Εσύ πως λες? Κάνοντας τη ζωή μας κόλαση με το να παλεύουμε όλοι να τρέξουμε στις δουλειές μας, να πληρώνουμε για να φάμε και να πιούμε αυτά που δίνει ο πλανήτης τσάμπα, να πληρώνουμε για να υπάρχουμε ουσιαστικά. Και μη βιαστείτε να πείτε πως για όλα αυτά, δεν προλαβαίνετε να ζήσετε τη ζωή ενός παγανιστή γιατί ακριβώς όπως λέω, σας έχει φάει η βιοπάλη. Γιατί γνωρίζω άτομα που παρότι τρέχουν στην ίδια βιοπάλη έχουν καταφέρει να είναι εξαιρετικοί μάγοι/μάγισσες, και να ζουν τον παγανισμό. Έχουν καταφέρει να βιώνουν τι σημαίνει να προστατεύω τη φύση παρότι αναγκάζομαι να χρησιμοποιώ κι εγώ τους πόρους της για να ζήσω (όμως παρόλαυτα προσπαθώ να αφήνω όσο λιγότερο ίχνος μπορώ). Έχουν θέληση και πείσμα, και θα κάνουν και τη δική τους προσωπική τελετή και την ομαδική θα οργανώσουν. Ακόμα κάποιοι έχουν τη δική τους ομάδα και καταφέρνουν να κάνουν και δική τους τελετή και με την ομάδα τους και με μια μεγαλύτερη συλλογικότητα. Είναι πολυάσχολοι, εκτός από τη δουλειά τους καταφέρνουν να έχουν και πάρα πολλά χόμπι.  Έχουν καταφέρει να φτάσουν και πολύ καλό σημείο αυτογνωσίας με δουλειά που έχουν κάνει και μόνοι… αλλά όχι μόνο μόνοι, γιατί κι αυτοί έχουν καταφέρει να αναγνωρίσουν την αξία του πόσο σημαντικό είναι να δουλεύουμε Μαζί! Έχουν καταφέρει να μην αραδιάζουν απλά μερικά –ιστης και –ισμος  χωρίς να υπάρχει και η πρακτική ανταπόκριση από πίσω. Γιατί δεν αρκεί να λες ότι είσαι ή ότι ασχολείσαι με το τάδε ή το δείνα πίσω από την οθόνη…. Αλλά να προσφέρεις κι αυτό που λες ότι κάνεις ή ασχολείσαι. Να το μοιράζεσαι όπου και όπως μπορείς γιατί αυτό είναι ο Άνθρωπος, αυτό είναι και ο παγανιστής. Κι αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι υπεράνθρωποι, είναι ίσοι με όλους, όπως όλοι σας έχετε την ίδια δυνητικότητα. Απλά τόλμησαν να κοιτάξουν στα μάτια και τον συνάνθρωπο τους αλλά και τους Θεούς και τις Θεές και να βρουν που ανήκουν και τι θέλουν από τη ζωή. Κι αφού μπόρεσαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που γνωρίζω, μπορείτε κι εσείς, μπορεί ο κάθε ένας.  

Αν λοιπόν μετά από όλα αυτά δε σε έπεισα να βγεις εκεί έξω και να αναζητήσεις να είσαι μαζί με άλλους παγανιστές, αν δε σε έπεισα να σηκωθείς από την καφετέρια, ή να μην πάς στο σεμινάριο ή να τα αναβάλεις προκειμένου να γιορτάσεις το δώρο της ζωής και της δημιουργίας μαζί με άλλους παγανιστές, αν θες να λέγεσαι κι εσύ έτσι…. Τότε έχω αποτύχει. Και ομολογώ την ήττα μου και την παίρνω και φεύγω… Πάω να κλιστώ κι εγώ στο διαμέρισμά μου με τους 4 τοίχους και να γίνω solitary που το σιχαίνομαι τόσο πολύ… Και να βλέπω από το παράθυρό μου το παγανιστικό κίνημα να σαπίζει και να εξαφανίζεται! 

(μήνυμα προς του haters: Επειδή ξέρω ότι πάντα αν θέλει κάποιος να μου καταλογίσει κάτι θα βρει από τη μύγα ξίγκι, ελεύθερα! Τόσα χρόνια που δεν τα έλεγα πάλι με μισούσατε, κι ας μη με ξέρετε, οπότε απλά ανήκετε στον μαζάνθρωπο και λοιπόν δεν ασχολούμαι με την πάρτη σας)