Η ιστορία μου με τα σπήλαια

Αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο για την εμπειρία μου με τα σπήλαια σε αυτή τη ζωή. Πολλοί άνθρωποι με ρωτάνε πως νοιώθω μέσα σε ένα σπήλαιο. Τι μου έχει κάνει πιο πολύ εντύπωση, τι μου δίνει όλο αυτό. Άλλοι πάλι σοκάρονται  λέγοντας μου πως μπορείς και μπαίνεις εκεί μέσα, εγώ δεν θα μπορούσα. Αλλά όλοι χαίρονται να βλέπουν φωτογραφίες από τις περιπέτειές μου σε σπηλαιολογικές εξορμήσεις. Έχω ξεκινήσει όμως να πηγαίνω σε σπήλαια από μικρή, στα τουριστικός αξιοποιημένα βέβαια μαζί με τους γονείς μου. Να πω επίσης ότι όταν με ρωτάνε μια από τις παραπάνω ερωτήσεις επειδή με πιάνουν απροετοίμαστη συνήθως δεν λέω και δεν έχω εξηγήσει πλήρως σε κανέναν πως νοιώθω για όλο αυτό, παρά μόνο πολύ λίγα τυπικά πράγματα. Ότι να μερικά σπήλαια έχουν εντυπωσιακό διάκοσμο ενώ άλλα όχι, και ότι είναι κάτι πολύ κουραστικό γενικά. Εδώ στο γραπτό λόγο λοιπόν θα έχω την ευκαιρία να τα εκφράσω όλα αυτά και να εξηγήσω γιατί το κάνω παρότι είναι όντος κάτι πολύ απαιτητικό. 

Το πρώτο σπήλαιο για το οποίο θα μιλήσω και το οποίο είναι και το πρώτο που έχω καταγεγραμμένο στον κατάλογό μου - ναι έχω και τέτοιον που μετρά 35 σπήλαια- είναι στο Πόζαρ ή αλλιώς Λουτροχώρι, στην Αριδαία Ν.Πέλλας. Είναι ένα μέρος με θερμές πηγές και πολύ έντονη βλάστηση, ουσιαστικά μέσα σε ένα φαράγγι όπου ο κόσμος ανακάλυψε τις ιαματικές πηγές του και πήγαινε για μπάνιο, όπως επίσης έπινε το ευεργετικό νερό. Πάνω από το ποτάμι υπάρχουν μονοπάτια που μπορεί κανείς να πάει να δει τις πηγές που αργότερα γίνονται ο ποταμός Αλμωπός. Μπορεί όμως να πάρει και το μονοπάτι για το σπήλαιο. Είναι μικρό σπήλαιο, τουλάχιστον το κομμάτι που αφήνουν να δει ο κόσμος, γιατί αργότερα που το έψαξα βρήκα ότι ανήκει σε ένα σύνολο σπηλαίων και βαράθρων, που έχουν ονομάσει Σπηλαιοπάρκο Αλμωπίας. Τότε που πήγα εγώ το 2003 πάντως είδα μόνο ένα μικρό κομμάτι. Μου έκανε όμως πολύ μεγάλη εντύπωση λόγο του πανέμορφου τοπίου καθώς ανεβαίναμε τα σκαλιά για να φτάσουμε ως εκεί, αλλά ίσως και του περίεργου τυπά που καθόταν στην είσοδο και ήταν ο υπεύθυνος για το σπήλαιο. Σίγουρα δεν περίμενα να δω έναν μακρυμάλλη νέο χίπη που άκουγε tribal μουσική, οπότε μου χαράχθηκε στη μνήμη. 

Παρόλα αυτά η ιδέα για τα σπήλαια γεννήθηκε μέσα μου πολύ πιο μικρή. Όταν με ρωτούσαν τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω έλεγα αρχαιολόγος με ειδικότητα στη σπηλαιολογία. Δεν ήξερα ακόμα ότι αυτό γίνεται μέσω της γεωλογικής σχολής, διότι ουσιαστικά εννοούσα την παλαιοντολογία. Αλλά ίσως να το έλεγα επειδή βλέπαμε πολλά ντοκυμαντέρ με τον πατέρα μου με ιστορικά, αρχαιολογικά θέματα. Μια άλλη έμπνευση μου ήταν τα σπήλαια-στάνες που έβλεπα κάθε φορά που ανεβαίναμε για Μακεδονία και περνούσαμε από λόφους γεμάτους με τρύπες τέτοιες και θυμάμαι να με εξιτάρουν και να περιμένω πως και πώς πάντα κολλημένη στο τζάμι για να τις δω. Φανταζόμουν πάντα να περπατάω αυτούς τους λόφους και να μπαίνω σε κάθε μια από αυτές τις σπηλιές. 

Πέρασαν χρόνια όπου επισκέφτηκα άλλα 5-6 σπήλαια μαζί με γονείς ή με φίλους. Παρέμενε ένα ενδιαφέρον στο πίσω μέρος του μυαλού μου ώσπου ανακάλυψα τα βιβλία του Ν. Λελούδα, «Εξερευνώντας την υπόγεια Ελλάδα», με πολύ καλό φωτογραφικό υλικό. Εκεί ανακάλυψα ότι υπάρχει η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρία. Αν και τα βιβλία δεν τα διάβασα τελικά από την αρχή ως το τέλος. Άρχισα τον 1^ο τόμο αλλά σταμάτησα όταν γρήγορα κατάλαβα με λύπη, ότι δεν παρέλειπε να πετάει κοροϊδευτικά υπονοούμενα για όσους μιλάνε για υπόγειες στοές που πηγαίνουν για χιλιόμετρα από τη μια περιοχή στην άλλη, και για κοιλώματα που οδηγούν στην κούφια Γη. Φυσικά για το τελευταίο αναφέρεται στον Π. Γιαννουλάκη που έχει γράψει πολλά περί Κούφιας Γης. Το θεωρώ αντιεπαγγελματικό και ανήθικο τουλάχιστον, να γράφει κάποιος ένα βιβλίο κατηγορώντας ανθρώπους επειδή πιστεύουν το ένα ή το άλλο. Θεωρώ ότι όταν γίνεται μια παρουσίαση καλό είναι να ασχοληθεί ο συγγραφέας/ομιλητής, με αυτά που γνωρίζει και είναι ο τομέας του, και όχι με το να παραθέτει κατηγορίες σε άλλους. Τουλάχιστον όχι με αυτόν τον τρόπο, προσβάλλοντας και κοροϊδεύοντας. Μπορεί να πει αυτά που γνωρίζει σαν πληροφορία και χωρίς χαρακτηρισμούς.

 Στο τέλος τέλος κανείς μας δεν ξέρει την απόλυτη αλήθεια, η οποία είναι συναινετική, οπότε για όλα υπάρχει μια χρυσή τομή, κάπου οι ιδέες όλων συναντιούνται με προσθέσεις ή αφαιρέσεις υλικών/ιδεών/θεωριών/σκέψεων φτιάχνοντας την πραγματικότητα (εκεί που μια ιδέα ξεπερνά έναν κρίσιμο όγκο σκέψεων, εκεί η πραγματικότητα παγιώνεται). Ναι μπορεί να μην ισχύουν όλα, ναι πολλοί άνθρωποι όντας μη ενήμεροι για τα σπήλαια, τις στοές κλπ πιστεύουν διάφορα πράγματα, οι αστικοί μύθοι κυκλοφορούν χρόνια εκεί έξω και κάνουν καλά τη δουλειά τους, να μας ανοίγουν τη συνείδηση και να διευρύνεται η σκέψη μας πέρα από τα συνηθισμένα και τις κολλημένες νόρμες του κατεστημένου που μας θέλει να σκεφτόμαστε όλοι τα ίδια, να κάνουμε τα ίδια και να ψωνίζουμε τα ίδια. Οπότε ναι μπορεί να μην υπάρχουν στοές χιλιομέτρων γιατί όντος κάποιοι τις έχουν ψάξει και δεν πάνε πουθενά. Μπορεί όμως να συνέχιζαν κάποτε και να έκλεισαν, κάποιες είναι και ενεργειακές πύλες για άλλες διαστάσεις, οπότε δεν ανοίγουν στους αμύητους (συγνώμη κ. Λελούδα και λοιποί που θα με κοροϊδεύετε κι εμένα τώρα). Ότι και να συμβαίνει πραγματικά, άσχετα αν εγώ, εσύ ή ο τάδε πιστεύουμε ή όχι στην Κούφια Γη αυτό δεν δίνει το δικαίωμα σε κανέναν να κοροϊδεύει τον άλλο, λες και είμαστε στο Δημοτικό, που σε κοροϊδεύουν άνευ λόγου και αιτίας. Το να διαβάζει κανείς Γιαννουλάκη (όπως έκανα και εγώ), δεν είναι αιτία να με κοροϊδεύει κάποιος. Ούτε να τον νοιάζει αν πιστεύω αυτά που διάβασα ή όχι. Δεν έχει σημασία αν ισχύουν ή όχι. Σημασία έχει ότι τα διάβασα, διασκέδασα, άνοιξα το μυαλό μου να σκέφτεται διαφορετικά και δεν κατέληξα άβουλο ανδρείκελο που απλά εκτελεί εντολές που του θέτει το σύστημα, ο «πολιτισμός» και η α-κοινωνία μας. Μην ξεχνάτε επίσης ότι «Η Μαγεία είναι η επιστήμη που δεν έχει ακόμα εδραιωθεί ως τέτοια», που δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί, και ό,τι τώρα μπορεί ανήκει στη σφαίρα του ανεξήγητου κάποτε θα εξηγηθεί. Όπως έγινε άλλωστε με τόσα και τόσα πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Συνεπώς μπορεί οι φυσικοί να οργιάζουν και να οδύρονται για το τι ισχύει και τι όχι στο τώρα, αύριο μεθαύριο όμως θα βγαίνουν και θα λένε ανακαλύψαμε αυτό και το άλλο σαν να μην τρέχει τίποτα. Και δεν έχουν καταλάβει ακόμα ότι επηρεάζουν το αποτέλεσμα του πειράματος (ε ρε γλέντια). 

(Μεγάλη παρένθεση αυτό, γιατί κάπου πρέπει να τα πω κι εγώ. Και συνεχίζω…)

Το ίδιο ισχύει και για όλους τους θρύλους όχι μόνο τους αστικούς, όσο αναφορά την παγίωση τους στην πραγματικότητα. Το ίδιο ισχύει και για τα παραμύθια και τους μύθους. Είναι ισχυρές παραδώσεις που σκοπό έχουν να διδάξουν ιστορία, ηθική, ευγένεια, ιπποτισμό, καλυμμένα κάτω από συμβολισμούς και αρχέτυπα. Όλα αυτά πάνε πολύ πίσω στο χρόνο, από τις πρώτες αναλαμπές συνείδησης στο μυαλό του ανθρώπου. Από τότε που μπήκε στα σπήλαια και είδε στους τοίχους έναν τεράστιο καμβά έτοιμο να γεμίσει ιστορίες και να αφήσει κληρονομιά για τις επόμενες γενιές. Που να ξέρει ότι οι επόμενες γενιές θα απαξιώσουν τα σύμβολα και τους μύθους και θα χάσουν κάθε νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης στο βωμό του εγωισμού, του φόβου και όλων των άλλων δηλητηρίων μου μαστίζουν τον ανθρώπινο Νου. Που να ξέρει ότι όλη η αρχαία σοφία του, υποκρύφθηκε εσκεμμένα από άλλους μετέπειτα ανθρώπους, για να περιμένουμε ξανά τώρα τους επιστήμονες να ανακαλύπτουν αυτά που ήξεραν οι αρχαίοι, αφού τα αμφισβητήσουν κι αυτοί πρώτα! 

Κάπως έτσι η ανάγκη μου να βυθιστώ ακόμα περισσότερο στον κόσμο των θρύλων και παραδόσεων με οδήγησαν να ψάξω την Ελληνική Σπηλαιολογική εταιρία γύρω στο 2017. Βρήκα ότι γίνονται μαθήματα τα οποία περιλάμβαναν όλα όσα ήθελα να μάθω από παλιά. Όπως παλαιοντολογία, γεωλογία, παραδώσεις, αρχαιολογία, βιολογία. Έτσι την επόμενη χρονιά γράφτηκα στα σεμινάρια και 3 υπέροχοι μήνες γεμάτοι ένταση αλλά και γνώση ξεκίνησαν το ταξίδι μου στα υπόγεια της γης.

Δεν είχα καταλάβει όμως ότι χρειαζόταν μια καλή φυσική κατάσταση και παρότι είχα ασχοληθεί για χρόνια με πολεμικές τέχνες (λίγο από αυτοάμυνα, σπαθασκία, Ται Τσι και τοξοβολία), δεν είχα τελικά τόσες αντοχές όσες θα ήθελα(αν είχα κάνει αναρρίχηση θα είχε βοηθήσει). Όμως συνέχισα όπως μπορούσα και είδα αρκετά πράγματα. Έχω κατέβει με σχοινιά μέχρι τα 25 μέτρα, που δεν είναι πολλά για τους περισσότερους, αλλά εγώ ξεπέρασα τον εαυτό μου για να τα φτάσω. Δεν είχα ποτέ μου κρεμαστεί στο κενό και η αίσθηση της βαρύτητας που νομίζεις ότι θα σε ρουφήξει είναι έντονη. Το αρχέγονο ένστικτο της αυτοσυντήρησης ανάβει κόκκινο λαμπάκι ειδοποιώντας ότι θα πέσεις τώρα και θα σκοτωθείς. Φυσικά τίποτα τέτοιο δεν συμβαίνει διότι είμαστε πάντα ασφαλισμένοι στα σχοινιά, αλλά ο νους δεν ησυχάζει αμέσως, θέλει το χρόνο του. Κάποιοι πιο έμπειροι μου έχουν πει ότι ο φόβος αυτός δεν φεύγει ποτέ απλά τον συνηθίζεις. Γίνεται μια φωνούλα στο πίσω μέρος του μυαλού που δεν μπορεί πλέον να πάρει τον έλεγχο του σώματος. Μετά έμαθα το σκαρφάλωμα, μπουσούλημα σε βράχους ή ανάμεσα από σταλαγμιτικό υλικό (σταλαγμίτης μεγαλώνει από κάτω προς τα πάνω – σταλακτίτης από πάνω προς τα κάτω). Εκεί θέλει ισορροπία, και μπορώ να πω τα πάω καλύτερα.  Τέλος το ανέβασμα είναι το δυσκολότερο κομμάτι λόγο κούρασης , και φυσικά το μετά που πρέπει να πλυθούν όλα τα υλικά, η φόρμα, τα σχοινιά κλπ. Ένα άλλο κομμάτι που έπρεπε να μάθω είναι το κουβάλημα πριν και μετά. Όλα αυτά τα υλικά πρέπει να μεταφερθούν στη σπηλιά και από τη σπηλιά για πίσω. Φυσικά προς το παρόν δεν έχω κάνει πολύ μεγάλες αποστάσεις μεταξύ αυτοκινήτων και σπηλαίου, αλλά και πάλι δεν ήταν εύκολο. Γιαυτό άλλωστε είναι και άθλημα (εκτός από επιστήμη) και μάλιστα από τα πιο απαιτητικά σε ενεργειακές δαπάνες. 

Ας μην πω άλλα όμως για τις δυσκολίες γιατί δεν θέλω να σας αποθαρρύνω. Η σπηλαιολογία εκτός από τις ιστορίες της, αυτές που αφηγούνται οι ίδιοι οι σπηλαιολόγοι, τους θρύλους και τις παραδώσεις από κάθε τόπο, για κάθε τρύπα, έχει και το καθαρά επιστημονικό, βιολογικό κομμάτι. Μέσα στο σπήλαιο ζουν πλάσματα που έχουν επιβιώσει στο σκληρό αυτό περιβάλλον για εκατομμύρια χρόνια μέσα στο σκοτάδι και έχουν προσαρμοστεί να ζουν εκεί. Πολύ σημαντικές πληροφορίες για εμάς και τη βιοποικιλότητα του πλανήτη. Αλλά όχι μόνο αυτό, τα σπήλαια είναι στην ουσία χρονοκάψουλες, εκτός από τον βιολόγο μπορεί και ο αρχαιολόγος και ο παλαιοντολόγος να βρουν πληροφορίες που αφορούν την κοινωνική και γεωλογική ζωή του πλανήτη.

Και τελικά γιατί κάνεις σπηλαιολογία?

Γιατί παρά τις δυσκολίες της μου δίνει πολλά. Όταν βρίσκομαι μέσα στη Γη νοιώθω ότι είμαι στο πιο ασφαλές μέρος που υπάρχει. Που βασικά είναι όντος! Οι τοίχοι του διαμερίσματος δεν είναι τόσο ανθεκτικοί όσο οι βράχοι του σπηλαίου. Εξαιρούνται περιπτώσεις με σαθρά πετρώματα βέβαια. Και όχι δεν θα μας πέσει το ταβάνι στο κεφάλι, έχει αντέξει άλλωστε τόσα εκατομμύρια χρόνια εκεί που είναι. Το μόνο που πρέπει να προσέχουμε είναι να μην ρίχνουμε εμείς πέτρες στους από κάτω!  

Επίσης λατρεύω τη μυρωδιά του σπηλαίου. Είναι πολύ ιδιαίτερη, όχι ακριβώς αυτή του βρεγμένου χώματος ή της υγρασίας απλά, αλλά της βρεγμένης πέτρας. Και πολλοί σπηλαιολόγοι θα σας πουν το ίδιο, όλοι λατρεύουμε αυτή τη μυρωδιά.  

Το κυριότερο βέβαια για τους περισσότερους είναι η δυνατότητα εξερεύνησης ενός άγνωστου χώρου, ενός χώρου όπου δεν έχουν πρόσβαση «οι πολλοί». Αυτό το τελευταίο είναι η αλήθεια με εξιτάρει κι εμένα. Όπως επίσης να ικανοποιήσω την περιέργειά μου για το τι βρίσκεται κάτω από τα πόδια μου. Ωραία τα βουνά, ωραία και τα δάση, αλλά τι βρίσκεται από κάτω? Από πού γεννιούνται τα ποτάμια και που χάνονται όταν πλημυρίζουν? Από τον υδροφόρο ορίζοντα θα μου πείτε. Ναι αλλά άλλο να το μαθαίνεις σαν πληροφορία και άλλο να είσαι μέσα εκεί, στα ίδια τα κοιλώματα που έχει σκάψει το νερό. 

Πάμε τώρα σε κάτι άλλο που εμένα προσωπικά μ’ αρέσει στις σπηλιές. Είναι η απόλυτη ησυχία (όταν βέβαια ησυχάσουν και οι συνοδοιπόροι σου). Μπορείς να ακούσεις το –τίποτα- ή τις σταγόνες των σταλακτιτών καθώς πέφτουν. Απόλυτα ηρεμιστικό! Όπως επίσης και η στιγμή που θα σβήσω το φακό μου για να μείνω λίγο στο απόλυτο σκοτάδι. Εκεί όπου για λίγο μπορείς να βρεθείς στο απόλυτο κενό του Σύμπαντος ή της αρχέγονης Μήτρας. Κανένα σχήμα, κανένας ήχος. Είναι σαν το σύστημα να κάνει επανεκκίνηση. Για να αναδυθείς μετά στην επιφάνεια ως καινούργιος άνθρωπος. Όπως καταλαβαίνετε είναι μια μικρή μύηση. 

Τέλος εκτός αυτού του μικρού στιγμιότυπου αυτοσυγκέντρωσης, είναι βεβαίως και η όλη περιήγηση μέσα στο σπήλαιο όπου ο κάθε ένας με το φακό του ή οι πιο έμπειροι φωτογράφοι με τα φλάς τους, καταφέρνουν να απαθανατίσουν αυτά τα παλάτια από υγροποιημένο ασβεστόλιθο. Είναι λοιπόν η εικόνα. Ένα μεγάλο μέρος της σπηλαιολογίας είναι η φωτογράφιση. Γιατί είναι το μόνο θεμιτό στοιχείο που μπορείς να πάρεις από ένα σπήλαιο και να το έχεις ως ενθύμηση του ωραίου διάκοσμου που θα δεις.  Ενθύμηση βέβαια και των ωραίων στιγμών που θα ζήσεις διότι γενικά επικρατεί ενθουσιασμός για το κάθε τι από όλα τα άτομα της ομάδος. Εκτός από το διάκοσμο απαθανατίζονται και τα ζωντανά πλάσματα που ζουν στο σπήλαιο, όπως τα δολιχόποδα που είναι τα πιο κοινά που συναντούμε, κάποιες αράχνες , σαύρες, ψάρια (για τα σπήλαια που φιλοξενούν λίμνες). Και δεν θα μιλήσω για τα κουνούπια κοντά στην είσοδο μέσα και έξω (είπαμε δε θέλω να σας αποθαρρύνω).  Η φωτογράφιση λοιπόν μέσα στο σπήλαιο είναι από μόνη της μια ξεχωριστή τέχνη που χρειάζεται ειδικό εξοπλισμό, αν θέλεις να βγάλεις μια άριστης ποιότητας φωτογραφία. Τα σημερινά μέσα βοηθούν πολύ βέβαια, ακόμα κι ένα καλό κινητό, με έναν καλό φακό κεφαλής  - που έτσι κι αλλιώς οι φακοί μας κοιτάμε να δίνουν όσο περισσότερο φως γίνεται - μπορούν να βγάλουν μια καλή αναμνηστική φωτογραφία (φωτογράφοι ψυχραιμία, μη με φάτε). Προσωπικά μου αρέσουν και οι παλιές φωτογραφίες. Έχει ενδιαφέρον να βλέπεις πως κατέβαιναν παλιά στα βάραθρα με τα λίγα μέσα που διέθεταν, που δεν ήταν και τόσο ασφαλή πολλές φορές. Και οι φωτογραφίες έβγαιναν πολύ πιο δύσκολα, τα υλικά κουβαλιόντουσαν με περισσότερο κόπο. Αυτά όλα δίνουν μια διαφορετική αξία, από αυτή της υψηλής έγχρωμης ανάλυσης της εικόνας του σήμερα. Κάποιοι πρωτοπόροι ρίσκαραν τότε κυριολεκτικά τη ζωή τους για να εξερευνήσουν εκεί που δεν μπορούσαν οι περισσότεροι. Χρειάζονται λοιπόν ένα μεγάλο μπράβο και περίσσιο σεβασμό. Πιο πολύ σίγουρα από όσους μπαίνουν βγαίνουν στο σήμερα και απλά μετράνε πόσο κάτω πήγαν, πόσα μέτρα και πόσο βαθιά… 

Αυτή ήταν η ιστορία μου μέχρι στιγμής με τα σπήλαια. Όποιοι και όποιες ενδιαφέρεστε να γίνετε συνοδοιπόροι μας στα ανήλιαγα παλάτια αυτού του κόσμου δεν έχετε παρά να βρείτε έναν σύλλογο που σας ταιριάζει και να ξεκινήσετε τα μαθήματα. Δεν έχει σημασία αν είστε άντρας, γυναίκα, μεγάλοι ή μικροί σε ηλικία, αρκεί βέβαια να έχετε μια στοιχειωδώς καλή φυσική κατάσταση. Και να μην έχετε όμως θα την αποκτήσετε αν εξασκήστε συχνά. Οι φόβοι κι αυτοί ελέγχονται με τον καιρό και τη θέληση. Εκτός αν κάποιος έχει κλειστοφοβία, αυτό δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να βελτιωθεί και δεν μπορώ να μιλήσω επ’ αυτού γιατί δεν το έχω. Μπορώ να μιλήσω για την υψοφοβία που έχω και τη δουλεύω βελτιώνοντάς τη. Χρειάζεται να έχετε βέβαια και δασκάλους με υπομονή, που να μπορούν να κατανοήσουν την κατάσταση, να έχουν ενσυναίσθηση, να σας πιέσουν ή ενθαρρύνουν όσο πρέπει και εκεί που πρέπει, αναλόγως την ιδιοσυγκρασία του κάθε ενός. Και πάλι να θυμάστε ότι όλα έρχονται στο χρόνο τους, αν δεν τα καταφέρετε σήμερα θα τα καταφέρετε  μια άλλη μέρα. Είναι από τις πιο απαιτητικές δραστηριότητες, σίγουρα θα χρειαστεί να ξεπεράσετε τον εαυτό σας, μπορεί να σας βγουν φόβοι που δεν ξέρατε καν ότι είχατε μέσα σας, το κάνει αυτό η σπηλιά. 

Εκτός των άλλων που προσφέρει, η σπηλιά, είναι ένας κόσμος που θεραπεύει το νου και γαληνεύει την ψυχή. Εξωθώντας προς την επιφάνεια (συνείδηση) ό,τι μας εμποδίζει να βρούμε το δρόμο προς τα μέσα (υποσυνείδητο), για να ανακαλύψουμε τον Αληθινό Εαυτό μας, αλλά και το μονοπάτι μέσα το σπήλαιο, που στο τέλος προς τα έξω πάλι, θα μας οδηγήσει στην επιφάνια ,εκτός σπηλαίου, και μέσα στην καινούργια κάθε φορά Ζωή, σε ένα καινούργιο μονοπάτι. Κι αυτή θα είναι κάθε φορά μια μικρή μύηση. 

Κι αυτό που βγαίνει (και μπορεί να είναι όλων των ειδών τα συναισθήματα) να είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε είτε εκείνη τη στιγμή, είτε μετέπειτα, γιατί δεν υπάρχει λόγος να πιεστούμε πέραν του σημείου που θα μας καταβάλει και θα κάνει την εμπειρία μας άσχημη. Που κι αυτό ακόμα είναι φυσιολογικό, δεν είναι κατακριτέο, ούτε κάτι «κακό». Όλοι έχουμε φόβους, δημιουργούμενοι καθώς μεγαλώνουμε μέσα σε μη υγιή περιβάλλοντα, απλά κάποιοι τους παραδέχονται γιατί έχουν λίγο αυτογνωσία και άλλοι κάποιοι όχι. Ότι και να συμβεί, όπως και να ‘χει, πάντα το σπήλαιο θα έχει το αντίβαρο να μας αποζημιώσει, πάλι κάτι θα πάρουμε, και τελικά μόνο και μόνο η ενέργεια του και η ατμόσφαιρα, είναι αρκετά σαν εμπειρία.

Να προσέχετε, να φοράτε πάντα το κράνος σας, με το φακό κεφαλής, γάντια (για την προστασία του σπηλαίου αλλά και τη δική σας), φόρμα και να θυμάστε, μέσα στο σπήλαιο :

Δεν σκοτώνω τίποτα, παρά μόνο τον καιρό μου,

Δεν παίρνω τίποτα, παρά μόνο φωτογραφίες,

Δεν αφήνω τίποτα, παρά μόνο τις πατημασιές μου.

 

Για περισσότερες πληροφορίες για τα σπήλαια και την ιστορία τους, μπείτε στο site της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας www.ese.edu.gr

Ή στο Facebook https://www.facebook.com/ellspe 

Σενάριο

Σε ένα έργο πιο ρόλο θα διαλέγατε?

Τον ήρωα (ή πρωταγωνιστή). Είναι αυτός του οποίου την ιστορία μαθαίνουμε άσχετα αν το έχουμε καταλάβει από την αρχή. Θα το καταλάβουμε στο τέλος, όπου θα λύσει την υπόθεση ή θα σώσει τον κόσμο ή ένα μέρος συγκεκριμένο και θα πάρει το όμορφο κορίτσι άσχετα αν τον ήθελε από την αρχή του έργου, σίγουρα θα τον θέλει στο τέλος. Είναι αυτός που θα περάσει και όλες τις δυσκολίες για να φτάσει στο σκοπό του.

Ο αντιήρωας. Είναι ο κακός της υπόθεσης αν και όχι πάντα το καθαρό κακιασμένο πλάσμα αλλά αυτός που βλέπει τα πράγματα τελείως αντίθετα από ότι ο ήρωας, έχει άλλα συμφέροντα και σκοπούς όπως επίσης και άλλους τρόπους για να λύσει τα προβλήματά του. Για μερικούς είναι ο επαναστάτης της υπόθεσης. Αυτός που προσφέρει μια τελείως ριζοσπαστική λύση που δεν φαίνεται ούτε τελείως κακή, αλλά ούτε και τελείως καλή, απλά το αποφεύγουν γιατί για να πάνε με «τα νερά του» θα πρέπει να ξεβολευτούν πολύ. Ενώ ο συμβατικός ήρωας θα προσπαθήσει σκληρά, τραβώντας τα βάσανα μόνος του, ξελασπώνοντας όλους τους άλλους χωρίς να τους ξεβολέψει, ή τουλάχιστον θα έχουν τη λιγότερη ανάμιξη. Αυτό βέβαια θέλει και πολύ δύναμη για να το κάνει. Και ο αντιήρωας έχει δύναμη κι αν καταφέρει στο τέλος να τους φέρει όλους με «τα νερά του» και τους κάνει να τον δουν για Θεό …θα γίνει αυτός ο ήρωας.

Ο αφανής ήρωας. Είναι αυτός που βρίσκεται πίσω από τον ήρωα. Αυτός που κινεί τα νήματα. Ο φίλος ή οι φίλοι του ήρωα που τον υποστηρίζουν, του δίνουν ιδέες για το πώς θα λύσει το πρόβλημα, τον τσιγκλάνε συνέχεια για να μην τα παρατήσει, του δίνουν δύναμη όταν εκείνος φαίνεται να την χάνει. Τραβάνε την ιστορία καθώς βλέπουμε και μερικές  πτυχές τις δικής τους ζωής σαν «διάλειμμα» από τις περιπέτειες του ήρωα, και για να παραταθεί η αγωνία του θεατή φυσικά.

Ο παράξενος. Αυτός που δεν ξέρει και δεν καταλαβαίνει κανείς ποτέ γιατί είναι μέσα στο σενάριο. Δεν είναι ο ήρωας γιατί δεν αφορά αυτόν η ιστορία, δεν είναι ο αντιήρωας γιατί δεν αντιμετωπίζει αντίθετα τον ήρωα, ούτε συνεργάζεται με τον αντιήρωα. Δεν είναι αφανής ήρωας γιατί δεν είναι δίπλα στον ήρωα. Είναι αυτός που οι άνθρωποι τον βλέπουν ως εκκεντρικό και τρελό. Ίσως να είναι και λίγο… Ο τρελός της ιστορίας ή αυτός που είναι μόνιμα μεθυσμένος ή υπό την επήρεια περίεργων σκευασμάτων τουλάχιστον για τις λιγοστές σκηνές που θα τον δούμε. Κάποια στιγμή θα πετάξει μια δυο καλές ατάκες, σοφιστείες ή αστείες ατάκες που μπορεί να μας κάνουν να γελάσουμε αλλά αν είναι κάτι σοβαρό αυτό που έχει πει στις λιγοστές στιγμές διαύγειας του μπορεί να δώσει μια ιδέα στον αφανή ήρωα ή και στον ήρωα τον ίδιο κι έτσι να προχωρήσει η ιστορία. Είναι αυτός που θα βρεθεί την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο μέρος για να σώσει τον ήρωα αν κινδυνεύει μέχρι θανάτου και οι φίλοι του είναι μπλοκαρισμένοι με άλλους μπελάδες…. Τότε στη διάρκεια της ανάρρωσης του ήρωα από την ταλαιπωρία, είναι που θα γίνει μια συζήτηση ανάμεσα στον ήρωα και  τον τρελό της ιστορίας. Όπου ο ήρωας θα βγάλει κάποια συμπεράσματα για τα όσα συμβαίνουν, έχοντας μυηθεί στον τρόπο σκέψης και την παράξενη ζωή αυτού του εναλλακτικού σοφού θα μεταβεί πιο δυνατός από ποτέ πίσω στην ιστορία και θα λύσει όλα τα μυστήρια. Και είναι ο παράξενος αυτός τύπος που στο τέλος θα κοιτάξει τον ήρωα με παραδοχή, σαν ίσος προς ίσο με το βλέμμα να λέει ότι κάποτε ήταν κι αυτός ήρωας σε μια άλλη ιστορία που την είπε κάποιος άλλος ή μήπως είσαι εσύ που θα την πεις;

Η γυναίκα. Το κορίτσι που παίρνει στο τέλος ο ήρωας. Κάποιοι θα πουν το τρόπαιο ή η αμοιβή του ήρωα επειδή έλυσε την ιστορία και πέρασε τόσα δεινά ή ότι απλά δεν γίνεται να μην υπάρχει το θηλυκό στοιχείο μέσα στην ιστορία προς χάριν της ισορροπίας. Αλλά και για να υπάρχει κάτι να «μαλακώνει» και να καλμάρει τις καταστάσεις αν και μερικές φορές το θηλυκό στοιχείο είναι αυτό που προκαλεί τις εντάσεις ή η ένταση προκαλείται από αυτό μόνο και μόνο επειδή υπάρχει χωρίς καν την ανάμιξή του. Καμιά φορά είναι το ίδιο το θηλυκό στοιχείο η αιτία που έχουμε ιστορία για να πούμε. Μα πάνω από όλα πιστεύω είναι η ισορροπία. Και να μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν φορές που το θηλυκό είναι ο αφανής ήρωας της ιστορίας.

Αυτοί είναι οι κεντρικοί χαρακτήρες ενός σεναρίου όπως τους καταλαβαίνω εγώ. Δείτε τους σαν αρχέτυπα χωρίς να βάλετε συγκεκριμένα ονόματα ή ιστορίες στο μυαλό σας ή αν μπορείτε βάλτε όλες τις ιστορίες. Αν έχει κάποιος στο μυαλό του αυτά τα αρχέτυπα μπορεί να πλέξει πάνω τους χιλιάδες ιστορίες.

Φυσικά σε ένα έργο υπάρχουν και οι κομπάρσοι, οι μουσικοί, οι χορευτές, οι αρχές του τόπου, αστυνομικές αρχές, πολιτικές αρχές, ο βασιλιάς και η βασίλισσα ή οι δήμαρχοι, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι πολίτες κλπ. Όλοι παίζουν μικρούς ρόλους που γεμίζουν την ιστορία

Αθάνατη Μακεδονία!

Γύρισα Αθήνα! Αν και πάντα η καρδιά μου θα είναι εκεί πάνω, στη Μακεδονία, στα πυκνά βουνά με την οργιαστική βλάστηση, τις λίμνες, τα ποτάμια. Βελανιδιές, οξιές, πλατάνια, καστανιές, καραγάτσια, κυπαρίσσια, κουκουναριές, έλατα...όλων των λογιών τα δέντρα κ τα φυτά...Η φύση εδώ παίρνει αυτό που εγκαταλείπει ο άνθρωπος και το κάνει ξανά δικό της με ταχείς ρυθμούς, κ προκαλεί τον άνθρωπο να ζήσει εδώ....Γιατί σ’ αυτά τα μέρη εκείνη έχει το πάνω χέρι, το πνεύμα της γης είναι ζωντανό και μίλα ακόμα...Εκεί μέσα στα απάτητα ορμάνια, που το σκοτάδι επικρατεί από τα πυκνά κλαδιά των δένδρων, εκεί λες και θα δεις ξαφνικά τις Νύμφες και τον Πάνα να χορεύουν ακόμα τους οργιαστικούς τους χορούς! Κι εγώ εύχομαι να ήμουν μόνο ένα μικρό τόσο δα νεραϊδάκι, μικρό όσο ένα φύλλο, για να μπορούσα να μείνω εκεί μέσα για πάντα!

Είδα ότι εκεί κατοικεί ακόμη η ελπίδα για αποκέντρωση. Από αυτούς που θα απαρνηθούν τα φώτα της πόλης και τον πολιτισμό-ζούγκλα της και θα θελήσουν να ζήσουν μια απλή ζωή οπού το μόνο που θα έχει σημασία θα είναι το τι θα φάει θα μπει στο πιάτο μας για να επιβιώσουμε, επομένως οι δουλειές θα είναι τα χωράφια και τα ζώα! Όπου τον ελεύθερο χρόνο μπορείς να κανείς βόλτες σε αυτά τα υπέροχα βουνά και να ξαναζωντανέψεις την παλαιά θρησκεία εκεί που δεν θα βλέπουν τα αδιάκριτα μάτια του χωριού. Γιατί η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και τα κακά του να μένεις στο χωριό, αλλά αναρωτιέμαι...δεν αξίζει? Αυτά τα βουνά με καλούν με κάθε μου βλέμμα, να τα περπατήσω! Είναι μια λαχτάρα που κάνει την καρδιά μου να μην θέλει να γυρίσει πίσω αν δεν πατήσει σε εκείνα τα χώματα...Μνήμες ίσως? από παλιές ζωές? Κάλεσμα της Φύσης? Κάλεσμα των πλασμάτων του Αλλόκοσμου? Δεν ξέρω...το μόνο που ξέρω είναι ότι αν δεν είχα τους φίλους μου που με αγαπάνε και τους αγαπάω, θα μου ήταν πολύ εύκολο να φύγω και να πάω να μείνω εκεί!