Δικαιωσύνη αποκατάστασης

 

Από το βιβλίο “Restorative Justice, Healing the Effects of Crime”, Jim Consedine, 1995-1999

 Είθε ένα μικρό σποράκι ισότητας και δικαιοσύνης να φυτευτεί στο συλλογικό. 

Αυτή τη φορά θα σας μιλήσω μέσα από τις σημειώσεις μου που κράτησα από το παραπάνω βιβλίο, οπότε δείξτε επιείκεια ως προς το ύφος γραψίματος. Είναι ένα θέμα που με απασχολούσε χρόνια και βρήκα το χρόνο να το ολοκληρώσω. Διαβάστε το με ανοιχτό νου, διότι αυτές οι πρακτικές γίνονταν από παλιά που οι κοινωνικές σχέσεις ήταν πολύ διαφορετικές. Στο σήμερα μπορούν μεν να εφαρμοστούν αλλά χρειάζεται να προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες. Δεν μπορούμε απλά να αντιγράψουμε ένα σύστημα από το τότε και να το φέρουμε αυτούσιο εδώ. Πρέπει να το φέρουμε μετουσιωμένο σε κάτι ακόμα καλύτερο.  

 Κατανοώ ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να έχετε πέσει θύματα εγκληματικών ενεργειών και ακόμα να έχετε ανοιχτές πληγές εξαιτίας του βιώματος αυτού. Αν θεωρείτε ότι δεν είστε σε θέση να δείτε το θέμα με ανοιχτή καρδιά και συμπόνια, προς τους εξόριστους της κοινωνίας αυτής, μην προσχωρήσετε παρακάτω στο άρθρο.

 

Εισαγωγή

Πως αντί να τιμωρούμε, μπορούμε να αποκαθιστούμε; Και γιατί.

Καταρχήν το σύστημα δικαιοσύνης σήμερα έχει γίνει βιομηχανία. Κι ότι γίνεται βιομηχανία εμπλέκει το χρήμα. Επομένως έχουμε πολύ μεγάλη δαπάνη χρημάτων για χτίσιμο καινούργιων φυλακών. Οι οποίες σαν ιδρύματα δεν βοηθούν κανέναν, μόνο κάνουν το πρόβλημα χειρότερο. Και είναι δικαιοσύνη πραγματική? Ή απλά εκδίκηση. Είναι η εκδίκηση δικαιοσύνη? Ή είναι το αποτέλεσμα του μίσους πολλών γενεών με τις ίδιες πρακτικές καταστολής και καταπίεσης.

Υπάρχει και το εταιρικό έγκλημα προς το λαό αλλά κανείς δεν κάνει τίποτα για αυτό, και δεν είναι προς ανάλυση στο παρόν άρθρο. 

Πρέπει να δίνεται ευκαιρία στον θύτη να μετανοήσει για ότι έκανε και να επαναφέρει την υλική ή πνευματική ζημιά που προκάλεσε. Το να μπαίνει φυλακή δεν βοηθάει κανέναν. Ούτε τα θύματα έχουν σωστή αντιμετώπιση με τα υπάρχοντα συστήματα δικαιοσύνης. 

Το ερώτημα είναι, θέλουμε να ήμαστε ίσοι απέναντι στους συνανθρώπους μας ακόμα κι αυτούς που έχουν χάσει το δρόμο; Οι αρχαίες φυλές είχαν βρει τρόπους να αποδίδουν δικαιοσύνη αλλά και να κλείνουν τις πληγές και του θύτη και του θύματος, αποκαθιστώντας αυτό που έχει χαθεί.  

Μόνο όσοι είναι πραγματικά επικίνδυνοι να ζήσουν έξω στην κοινωνία θα πρέπει να παραμένουν στις φυλακές. Όσοι συνειδητά δεν μετανοούν και παρά τις όποιες προσπάθειες δεν θα πάρουν την ευθύνη τους ποτέ.

Οι πολυνήσιοι, οι Νεοζηλανδοί κ οι Μαουί έχουν ως προτεραιότητα την δικαιοσύνη αποκατάστασης. 

Η κρατική δικαιοσύνη ήταν πάντα άδικη κ τιμωρητική, ιεραρχική, ενώ η κοινοτική , ήταν αυτή του διακανονισμού και της αποκατάστασης.

Είμαστε όλοι οι άνθρωποι χωρίς ενότητα μέσα μας και ως σύνολο και μας έχει κάνει να ήμαστε υπερ της τιμωρίας, και να ενδίδουμε στο συναίσθημα του μίσους μας προς τον άλλο ακόμα κι όταν δεν ήμαστε εμείς τα θύματα.  Ζούμε με τα "φρούτα" της τιμωρητικής θέλησής μας, τυφλωμένοι από εκδίκηση. 

Αυξάνοντας τις φυλακές νοιώθει κανείς πιο ασφαλής άραγε; Όχι.

Οι μισοί από όσους είναι στη φυλακή είναι οικονομικοί εγκληματίες κ μικροαπατεώνες. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι εθισμένοι στα ναρκωτικά, αναλφάβητοι, ψυχικά άρρωστοι, άστεγοι, άνεργοι. Το 80% είναι αυτό!

Το υπάρχον σύστημα ακόμα κι αν τρέχει μέσα στις φυλακές προγράμματα επανένταξης, είναι καταδικασμένα να αποτύχουν. Οι 18 ώρες μέσα στο κελί θα αναιρέσουν τη δουλειά μιας συνεδρίας που έγινε κατά τη διάρκεια των εργάσιμων ωρών. Δεν μπορούμε να διδάσκουμε επανένταξη και να συνεχίζουμε να τιμωρούμε ταυτόχρονα. Οι ψυχικά ασθενείς δεν χρειάζονται φυλακή, απάθεια, πλήξη. Χρειάζονται βοήθεια, κίνηση, δημιουργικά κίνητρα.

Τους Αβορίγινες στην Αυστραλία τους βάζουν φυλακή σε μεγάλα ποσοστά. Τους απαγορεύουν την ψήφο, τους παίρνουν τα παιδιά χωρίς λόγο, τους απαγορεύουν να αγοράσουν ποτό. 

Ήταν ο βασιλιάς Χένρι ο 1ος της Αγγλίας που κατέστησε τον εαυτό του θύμα κάθε πράξης βίας και εγκλήματος κι έτσι τα πραγματικά θύματα έχασαν την αξία τους για την πολιτεία. Κάθε παράνομη πράξη θεωρούνταν πλέον ότι είναι πράξη κατά του βασιλιά προσωπικά. Έτσι το θύμα έχανε την ευκαιρία να αποκατασταθεί από την όποια ζημιά.

 

Δικαιοσύνη αποκατάστασης

Οι Μαορί στη Νέα Ζηλανδία έχουν ένα συμβούλιο Σοφών, συναντιούνται σε ένα κοινό έδαφος όπως το λένε και συζητούν τα προβλήματα της κοινότητας. Εκεί όταν υπάρχει κάποιο εγκληματικό γεγονός καλούν τα μέλη των οικογενειών και του θύματος και του θύτη προκειμένου να βρεθεί μια λύση για το αδικημένο ή προσβεβλημένο θύμα. Ο στόχος είναι η θεραπεία του τραύματος του θύματος και η ανάληψη ευθύνης από τον θύτη. Πολλές φορές αυτά τα συμβούλια μπορεί να διαρκέσουν έως κ 3 μέρες. Η μεγαλύτερη γυναίκα από τους σοφούς γηραιούς έπαιρνε το λόγο και έκανε τον θύτη και την οικογένειά του να νοιώσουν την ενοχή και στο τέλος όλοι έκλαιγαν. Ο θύτης ομολογούσε το έγκλημά του και μετανοούσε.

Μετά ήταν το θέμα του πως θα γίνει η αποζημίωση. Αν ήταν κλοπιμαία θα έπρεπε να επιστραφούν ή να πληρωθούν. Σε άλλες περιπτώσεις υπήρχε καταναγκαστική εργασία. 

Κάποιες φορές η ποινή ήταν να κάνουν επιδρομή στο σπίτι του παραβάτη κ των συγγενών του με συμφωνημένα τι θα παρθούν.

Οι Μαορί είχαν σαν νόμο τους κανόνες των προγόνων. Δεν υπήρχε υπευθυνότητα ατομική ως προς το έγκλημα αλλά συλλογική. Ο κάθε ένας θύμα και θύτης δεν ήταν μόνος στην διαδικασία αποκατάστασης της ενέργειας και της ειρήνης στην κοινότητα. 

Στη Νέα Ζηλανδία όταν γίνονταν ένα αδίκημα είχαν δικαίωμα να το λύσουν μεταξύ τους συγκαλώντας το συμβούλιο όπου θα παραβρίσκονταν οι συγγενής του θύματος κ του θύτη ή οι κοντινοί του άνθρωποι. Συνήθως η οικογένεια του θύτη πρόσφερε το σπίτι της για να γίνει αυτό ή πήγαιναν όλοι στην εκκλησία ή ακόμα και στη φυλακή έχει καταγραφεί περιστατικό, αλλά δεν ήταν συχνό. Αυτή η μέθοδος όπου το θύμα έβλεπε τον θύτη κατά πρόσωπο κ μπορούσε να ξεσπάσει το πως ένοιωσε για την παραβίαση του προσωπικού του/της χώρου ή ακόμα και τη βιαιοπραγία εις βάρος του/της, ήταν λυτρωτική διαδικασία για το θύμα. Στο 50% των περιπτώσεων ο θύτης κ η οικογένεια του έκλαιγαν από ντροπή.

Συχνά απαιτείται η συνείδηση του συνόλου μιας ομάδας προκειμένου να ταρακουνήσει το νταϊλίκι και την φαλλοκρατική συμπεριφορά κ να επιτραπεί ο πόνος του θύματος να τρυπήσει το σκληρό κέλυφος ψεύτικης ασφάλειας που έχει χτίσει ο θύτης γύρω του. 

Αβορίγινες Αυστραλίας

Ξεκινάει με κάποιον που σκότωσε τη γυναίκα του κ ζητούσε από το δικαστικό σύστημα να τον αφήσουν να δικαστεί από τη φυλή του που σύμφωνα με τους δικούς της νόμους θα έπρεπε να σταθεί να του καμακώσουν τα πόδια.

Υπάρχουν κατηγορίες συμβουλίων Σοφών. Η μια κατηγορία ασχολείται με υπερφυσικά θέματα, ταμπού, κανόνες τις κοινότητας που παραβιάζονται. Το άλλο γκρουπ ασχολείται με θέματα εγκλημάτων κατά ανθρώπων ή ιδιοκτησίας.

Οι κοινωνικοί και πνευματικοί κανόνες των Αβορίγινων τους απαγορεύαν να εγκληματήσουν. Γιατί αν παραβαίναν τους κανόνες πρόσβαλαν την ίδια τη ροή της ζωής και συνήθως τιμωρούσαν οι ίδιοι τους εαυτούς τους.

Στους Σαμόα υπήρχε μια τακτική ειρήνης μεταξύ του χωριού που πρόσβαλε κάποιον από άλλο χωριό. Οι αρχηγοί του χωριού του θύτη πήγαιναν στο χωριό του προσβεβλημένου και γονάτιζαν και υποκλίνονταν στους αρχηγούς του άλλου χωριού. Αυτό ήταν τόσο σοβαρό γιατί χάνονταν η τιμή του προσώπου τους έτσι που το προσβεβλημένο χωριό δεχόταν τη συγνώμη. Ήταν τόσο σοβαρό που πολλές φορές το χωριό του θύτη αποφάσιζε αντί να ζητήσει συγνώμη να φύγουν όλοι μαζί και να μετακινηθούν αλλού. Με αυτούς τους τρόπους αποφεύγονταν η προστριβή. Αυτή η κίνηση είχε την έννοια του "ήρθαμε σε εσάς μπορείτε να κάνετε ότι θέλετε με εμάς". Πολλές φορές η διαμάχη υπήρχε σε ατομικό επίπεδο οπότε πήγαινε η οικογένεια του θύτη πάλι υποκλινόμενη μπροστά στο σπίτι του θιγμένου. Αυτές οι πρακτικές σχεδόν πάντα οδηγούσαν σε ειρηνική συμφωνία συμφιλίωσης. Είχαν ένα χαλί πάνω στο οποίο γονάτιζαν. Αυτό το ιερό χαλί ήταν το ίδιο ένας τιμητικός τίτλος και είχε αξία ανάμεσα στους Σαμόα. Μπορούσαν να το ανταλλάξουν για κάποια άλλη υπηρεσία. Όχι όμως χρηματική. 

Ιρλανδική δικαιοσύνη

Στην Ιρλανδία είχαν κάποιους παραδοσιακούς νόμους και κανόνες που έπρεπε να τηρούνται από όλους. Δεν υπήρχε κεντρικό νομικό σύστημα μέχρι τον 16ο αιώνα όπου οι Άγγλοι τους επέβαλαν πιο σκληρά μέτρα. Υπήρχαν κλάσεις, από τον βασιλιά και τους ευγενείς, τους ελεύθερους ανθρώπους με περιουσιακά στοιχεία ή χωρίς και τους μη ελεύθερους ανθρώπους. Οπότε δεν υπήρχε ισότητα μεταξύ των τάξεων. Ένα παράπτωμα είχε μεγαλύτερη ποινή απέναντι σε κάποιον υψηλής τάξης και μικρότερη απέναντι σε κάποιον χαμηλής. Αργότερα οι Ρωμαίοι είχαν ισότητα μεταξύ των κλάσεων στους νόμους. Οι Ιρλανδικοί νόμοι δεν είχαν.

Είχαν σαν επιβλέποντες των δικαστικών διαδικασιών τους λεγόμενους brehons (παραπλήσιο με δρυΐδες). Και συνήθως επέβαλαν χρηματικό πρόστιμο σχεδόν για όλα τα παραπτώματα. Οι πλούσιοι είχαν μεγαλύτερο πρόστιμο από τους φτωχούς. Επίσης τα πιο σοβαρά εγκλήματα όπως η δολοφονία είχαν ακόμα μεγαλύτερο ποσό προστίμου από οτιδήποτε. Και ήταν όλη η φυλή ενός χωριού που δεν άφηνε τον θύτη από επίβλεψη του μέχρι να πληρώσει το πρόστιμο. Η πληρωμή δεν ήταν μόνο σε χρήματα αλλά κυρίως σε είδος, όπως συνήθως πλήρωναν σε αγελάδες.

Βιβλική δικαιοσύνη.

Ο συγγραφέας κάνει λόγο για την παρεξηγημένη ερμηνεία της βίβλου και το πως θεωρείτο ότι απέδιδε δικαιοσύνη ο Θεός μέσω του Χρηστού και κατ’ επέκταση και των θεσμών που διαμορφώθηκαν για την πρακτική εφαρμογή των κανόνων. Οι κανόνες σύμφωνα με ερμηνευτές δεν φτιάχτηκαν ως νόμοι που πρέπει να ακολουθούνται από τον άνθρωπο γιατί αλλιώς θα τιμωρούνταν. Φτιάχτηκαν με κριτήριο το ότι αν ακολουθούνται δεν θα υπάρχει ανάγκη να παρεκτραπεί κάποιος έναντι του διπλανού του. Είναι λογικοί κανόνες βασισμένοι σε ηθικά θεμέλια που τονίζουν την αποκατάσταση του προβλήματος και όχι την εκδίκηση. Ο συγγραφέας δεν μας δίνει περαιτέρω παραδείγματα, εκτός του Ιησού που συγχωρούσε όλους. 

Αμερική

Στον Καναδά υπάρχουν και φυλακές που είναι μόνο για ιθαγενείς. Πάλι βλέπουμε ότι εκεί πάνε άνθρωποι με προβλήματα αλκοολισμού και έλλειψης παιδείας. Οι αποικιοκρατία πίεσε και εδώ για να εξαλείψει το χαρακτήρα των ιθαγενών λαών. Το σύστημα του να υπάρχουν ξένοι στο δικαστήριο είναι απλά εξωγήινο για αυτούς τους λαούς που πάντα ακολουθούσαν τον κύκλο των γηραιών τους για δικαιοσύνη. 

Δικαιοσύνη και σε αυτούς βλέπουμε πως είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας μέσα στην κοινότητα. Μας δίνει κι ένα παράδειγμα ενός παιδιού 15 ετών, όπου μπήκε παράνομα στην οικία κάποιου και είχε κ πρόβλημα αλκοολισμού. Οι γηραιοί τον πλαισίωσαν κάνοντας κύκλο γύρω του με ενωμένα τα χέρια, του είπαν πόσο τον αγαπούν και του υπενθύμισαν το χρέος του προς τη φυλή να είναι σωστός. Με αυτόν τον τρόπο ένοιωσε την ευθύνη του και στο τέλος τους αγκάλιαζε όλους με κλάματα. Δέχτηκε μετά την ποινή του για εθελοντική εργασία στην κοινότητα υπό την επίβλεψη ενός θείου του. Κάπως έτσι ένας άνθρωπος γλυτώνει τη φυλακή. Γιατί τι θα γινόταν αν έμπαινε φυλακή? Θα έβγαινε χειρότερος, πικραμένος, θυμωμένος και έτοιμος για το επόμενο έγκλημα.

Μέχρι τη δεκαετία του ‘30 οι φυλές μαζεύονταν ακόμη τα καλοκαίρια. Εκεί γίνονταν κύκλοι από τους αρχηγούς κ εξετάζονταν η κάθε περίπτωση. Υπήρχαν 4 κύκλοι που έπρεπε να γίνουν ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία με όλους τους εμπλεκόμενους. Ο πρώτος κύκλος ήταν με τους συνάδελφους εργασίας του θύτη, όπου αναλύονταν τι είχε γίνει. Τον βοηθούν να κατανοήσει τις συνέπειες των πράξεων του. Ο δεύτερος κύκλος είναι με την οικογένειά του, όπου πάλι επαναλαμβάνεται η διαδικασία και επιβεβαιώνονται όλοι για το τι έχει γίνει. Ο τρίτος κύκλος περιλαμβάνει το θύμα και τον θύτη, όπου τους φέρνουν μαζί για να μπορέσουν να αποκαταστήσουν τη ζημιά, ειδικά να αποκατασταθεί η ζημιά στο θύμα και τα συναισθήματά της ενοχής, ντροπής και θυμού που συχνά υπάρχουν. Ο τέταρτος κύκλος περιλαμβάνει το να βρεθεί το θύμα με την κοινότητα ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της αποκατάστασης και του σεβασμού προς το άτομο.

Αφρική.

Υπάρχει προφορική παράδοση για το πως πρέπει να συμπεριφέρεται ο κάθε ένας και τι χρέος έχει προς τους προγόνους. Έχουν την πίστη ότι οι πεθαμένοι πρόγονοι παίρνουν μέρος στα θέματα των ζώντων απογόνων. Στόχος ήταν πάντα η συμφιλίωση, η αποκατάσταση και αποζημίωση. Το να παραβεί κάποιος τους κανόνες της κοινότητας σήμαινε ότι παραβαίνει τους κανόνες της φύσης. Οι γηραιοί τιμωρούσαν με κατάρες πολλές φορές που έφερναν στειρότητα στα ζώα. Για να αρθεί η κατάρα θα έπρεπε ο θύτης να μετανοήσει και να απαρνηθεί την επιρροή του κακού. Σε κάποιες φυλές υπήρχε και η ποινή του θανάτου για περιπτώσεις φόνου. Ούτε ο ίδιος ο αρχηγός της εκάστοτε φυλής δεν είναι πάνω από τους νόμους. Υπήρχε όμως πάντα και η αποκατάσταση. Τα κλοπιμαία επιστρέφονταν, η κοινότητα στον κύκλο έκανε τον θύτη να καταλάβει το σφάλμα του/της. Δίδασκαν το θύτη όχι σαν εγκληματία αλλά σαν μέλος της κοινότητας που απομακρύνθηκε. Οπότε τον/την έκαναν να καταλάβει πως συνεχίζει να είναι μέλος της κοινότητας, οπότε δεν συμφέρει να πράττει κακό γιατί κάνει κακό και στον εαυτό του/της. 

 

Επίλογος

Τα προγράμματα αποκατάστασης που τρέχουν αυτή τη στιγμή στις φυλακές είναι καλά. Όμως και μόνο το γεγονός ότι κάποιος έχει τιμωρηθεί δεν μπορεί να γεννήσει αλλαγές στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου που φυλακίστηκε. Δεν μπορείς να τιμωρείς και να συμφιλιώνεις ταυτόχρονα. Οι αντιθέσεις αυτές το μόνο που θα κάνουν είναι να δημιουργήσουν στασιμότητα. Η φιλοσοφία της δικαιοσύνης αποκατάστασης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και θεραπείας, όπως ο διαλογισμός, η συγχώρεση, συμπόνια, έλεος, συμφιλίωση καθώς και κυρώσεις. Αναγνωρίζει ότι όλοι μας συνδεόμαστε και ότι κάνουμε καλό ή κακό επηρεάζει τους άλλους. Προσφέρει σε θύματα και θύτες τον κεντρικό ρόλο, και στις οικογένειές τους που έχουν πληγεί να πάρουν όλοι μέρος για να διευθετηθεί το θέμα. Στην δικαιοσύνη από κατάστασης η ερώτηση δεν είναι "πως θα τιμωρηθεί κάποιος" αλλά "πως θα αποκατασταθεί η ζημιά που έγινε". 

Ο θύτης θα πρέπει βέβαια να είναι συνεργάσιμος ως προς τη διαδικασία, να νοιώθει μετάνοια, να πάρει τις ευθύνες που του αναλογούν και να προσφέρει αποζημίωση. Το θύμα θα πρέπει να εξετάσει τα συναισθήματά του/της και να δεχτεί όλη τη βοήθεια που του/της προσφέρει η διαδικασία για τη θεραπεία.

Σε περιπτώσεις όπου έχουμε βιασμό ή φόνο η διαδικασία ίσως να καθυστερήσει. Εντωμεταξύ όμως ο θύτης μπορεί να χρειαστεί να δουλέψει εθελοντικά για την κοινότητα ή και να παραμείνει στη φυλακή. 

Όλοι όμως θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να βρεθούν στη διαδικασία αυτή και να μην αποκλεισθεί κανείς. 

Πλεονεκτήματα της δικαιοσύνης αποκατάστασης

1.Είναι δικαιοσύνη των ιθαγενών πολλών πολιτισμών.

Αυστραλία, Αφρική, Νέα Ζηλανδία, Λατινική Αμερική, Ασία, Καναδάς, Ιρλανδία. Είναι σημαντικό να διατηρηθούν οι εθνικές ταυτότητές τους ώστε να μειωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις των εκάστοτε αποικιοκρατών.  

2. Βάζει τα θύματα στη μέση της της εξίσωσης.

Πολλοί από τους θύτες δείχνουν μεταμέλεια, γιατί αντιμετωπίζουν την ευθύνη τους όταν στέκονται μπροστά στο θύμα. Και το θύμα έχει ανάγκη να εκφραστεί, να φωνάξει, να ρωτήσει γιατί. Έτσι παίρνει τη δύναμη που του/της έκλεψαν πίσω. Το να βάλεις έναν θύτη στη φυλακή δεν προσφέρει αποκατάσταση στο θύμα και ο θύτης δεν αντιμετωπίζει ποτέ τις ευθύνες του με αποτέλεσμα να ξανά εγκλιματίσει. 

3. Η δικαιοσύνη αποκατάστασης φέρει θεραπεία σε όλους όσους συμμετέχουν.

Τα θύματα έχουν την ευκαιρία να πάρουν πίσω τη δύναμη και τον έλεγχο που οι θύτες τους στέρησαν. Σε αντίθεση με τη σημερινή φιλοσοφία του "μη θυμώνεις, μόνο να έρθεις στα ίσα ", το αίμα, με αίμα πληρώνεται, μια φιλοσοφία του να ζητάς εκδίκησή. Τη στιγμή που πολλά θύματα όταν ακούσουν τη μεταμέλεια του θύτη είναι έτοιμα να συγχωρέσουν. Η συγχώρεση δεν είναι κάτι πνευματικό και αιθέριο μόνο. Το τιμωρητικό σύστημα που υπάρχει τώρα δεν αφήνει περιθώρια για το θύμα να νοιώσει εξιλέωση και δεν αφήνει και τον θύτη να μετανοήσει, να αλλάξει δρόμο στη ζωή, να πάρει την ευθύνη του, να δώσει αποζημίωση. Προσφέρει μόνο θυμό, απαξίωση συναισθημάτων, άρνηση ευθυνών, συναισθήματα ανικανότητας και απανθρωπισμό. Και οι πληγές των θυμάτων μεγαλώνουν συνεχώς...Η εκδίκηση με εγκλεισμό του θύτη σε μια φυλακή δεν μικραίνει τον πόνο τους. Αντίθετα αυξάνει την πληγή και τον πόνο που δεν αφήνει καμιά αξιοπρέπεια και ποιότητα να υπάρξει στη ζωή μετά.

4. Η δικαιοσύνη αποκατάστασης τοποθετεί την ευθύνη του εγκλήματος στα χέρια αυτού που το διέπραξε.

Οι περισσότεροι που εγκληματούν δεν έχουν μάθει ποτέ τι συνέπειες έχει το να κλέψουν 10 σπίτια. Για αυτούς είναι απλά ένας τρόπος να πάρουν τη δόση τους ή να ταΐσουν τις οικογένειες τους και να επιβιώσουν γιατί μόνο έτσι ξέρουν. Θα βγουν από τη φυλακή λέγοντας "εκτέλεσα την ποινή μου" και θα μείνουν εκεί και θα ξανακάνουν το ίδιο. Γιατί κανείς δεν τους έχει δείξει και τον άλλο δρόμο, κανείς δεν τους έχει πραγματικά βοηθήσει να επανενταχθούν θεραπευμένοι, μορφωμένοι και λειτουργικοί με γνώσεις να μπορούν να είναι ξανά χρήσιμοι στην κοινωνία.

5. Τα αποτελέσματα της δικαιοσύνης αποκατάστασης είναι καλύτερα για όλους.

Η έρευνα που έχει γίνει σε ανθρώπους που έχουν συμμετάσχει σε συγχρόνους κύκλους, δείχνει ότι ένα ποσοστό 60% έχουν μένει ευχαριστημένοι και νοιώθουν ότι τους έχει αποδοθεί δικαιοσύνη. 

 

Συμπέρασμα

Στη Νέα Ζηλανδία λειτουργεί από τη δεκαετία του 90 κέντρο με προγράμματα αποκαταστάσης με μεγάλη επιτυχία

Πολλοί είπαν ότι το υπάρχον σύστημα ήταν πέρα από κάθε αναμόρφωση. Η ιστορία μας των Οίκων Κοινωνικής Πρόνοιας, κέντρα κράτησης, φυλακές ανηλίκων και διορθωτικές εκπαιδεύσεις ήταν μια αποτυχία. Ήταν όλα μέρος της τιμωρητικής κληρονομίας των Άγγλων και χρειαζόταν να γίνει κάτι που να κάνει πραγματικά τη διαφορά. Η ιστορία μας δείχνει κάθε μέρα ότι αν συνεχίσουμε αυτή την τιμωρητική πορεία και αγνοήσουμε τις ευκαιρίες που μας προσφέρει η δικαιοσύνη αποκατάστασης, θα συνεχίσουμε να θερίζουμε τους σπόρους του φόβου, της ανασφάλειας και των υψηλών ποσοστών εγκληματικότητας.

 

Μπορείτε να διαβάσετε σχετικά και ένα άρθρο που είχα αναδημοσιεύσει το 2017 πάνω στο θέμα εδώ : https://angelicdragonfantasycorner.blogspot.com/2017/08/restorative-justice.html

Μύθοι και θρύλοι των σπηλαίων - Αποσυμβολισμός

 

Όσοι ασχολούμαστε με τα σπήλαια γνωρίζουμε και έχουμε ακούσει ιστορίες που υπάρχουν για αυτά ή και γύρω από αυτά. Τα σπήλαια πάντοτε προξενούσαν αισθήματα δέους και ιερότητας στον άνθρωπο. Όπως είδαμε και σε προηγούμενο άρθρο αυτού του περιοδικού. Λογικό και επόμενο είναι να κατακλύζονται από ιστορίες. Άλλες να συνδέονται και με ιστορικά γεγονότα, μέσα σε αυτά δυστυχώς και ατυχήματα ή αυτοκτονίες. Άλλες ιστορίες όμως ξετυλίγονται στο μυαλό και τη συνείδηση των ανθρώπων ανά τους αιώνες.

Τι είναι όμως ένας μύθος και γιατί είναι τόσο σημαντικό να τους διατηρούμε?

Οι μύθοι είναι κεκαλυμμένη ιστορία, αλλά και δεν είναι ιστορία. Είναι η αποκρυστάλλωση της ιστορίας και η ανάτασή της σε κάτι πνευματικό. Γιαυτό άλλωστε λέμε ότι είναι η πνευματική κληρονομιά του κάθε τόπου. Τι εννοούμε με τον όρο αποκρυστάλλωση τώρα. Επειδή μέσα στα χρόνια όταν συμβαίνει ένα ιστορικό γεγονός πάντοτε διαδίδεται από τον κόσμο, είτε προφορικά είτε γραπτά, πάντοτε θα μεταφέρεται λίγο διαφορετικά. Έτσι αναγκαστικά παραφράζεται γιατί ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και σκέφτεται διαφορετικά. Έτσι θα μεταφέρει την πληροφορία με τον τρόπο που η δική του αντίληψη το συνέλαβε. Με αυτόν τον τρόπο η ιστορία αλλάζει, μετουσιώνεται σε κάτι άλλο, οι λέξεις γίνονται σύμβολα, οι πράξεις περνούν σε ένα επίπεδο αποθέωσης. Είναι ασύλληπτα πλέον όλα όσα συνέβησαν. Γιατί πολλές φορές ήταν ασύλληπτα από την αντίληψη και κατανόηση του κόσμου. Κι έτσι χρωματίζονται με ότι οι πολίτες και οι απλοί άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν καλύτερα. Κι αυτό είναι οι εικόνες και τα συναισθήματα. Έτσι βοηθούν το υποσυνείδητο να οργανωθεί για να μπορεί η αντίληψη να διαχειριστεί το γεγονός. Αυτό συμβαίνει και με τα καλά γεγονότα και με τα κακά. Στα μεν καλά βοηθάει στο να ανανεωθεί η ψυχή με καινούργιες ιδέες, λύσεις, εικόνες, συναισθήματα και μαθήματα.

Στα μεν κακά γεγονότα βοηθάει την αντίληψη να χωρέσει το αποτρόπαιο, το μη επιθυμητό που δυσκολεύεται να χωνέψει ο ανθρώπινος νους. Γιαυτό και σήμερα όσοι παρακολουθούν ειδήσεις, επειδή πλέον δεν υπάρχει αυτή η διαδικασία, καταλήγουν να υποφέρουν από καταθλιπτικές σκέψεις. Σήμερα τα γεγονότα σερβίρονται κατευθείαν ωμά, όπως συνέβησαν γιατί έχουμε πιο γρήγορη ενημέρωση πλέον. Με τι κόστος όμως…

Τα βάζεις στη ζυγαριά και λες. Ωμη ενημέρωση από τη μία με κόστος τη γέννηση φόβου και τρομολαγνείας ή δημιουργία μυθοπλασίας ώστε αυτό που δεν μπορεί να χωνευτεί να βγει στη σφαίρα της φαντασίας και να προσφέρει ανακούφιση στην ψυχή, μαθαίνοντας τη ταυτόχρονα ότι κάτι αποτρόπαιο συνέβη. Κι έτσι και οι μελλοντικές γενιές να έχουν αυτό το υλικό, τον μύθο, ώστε να μάθουν από τα λάθη των παλιών. Γιατί τα αυτούσια γεγονότα αναγκαστικά χάνονται στο χρόνο. Εκτός από περιπτώσεις που τα έχει καταγράψει κάποιος ιστορικός με ακρίβεια και υποθέτουμε πάντα ότι έχουμε και ακριβή και σωστά αντιγραμμένα αντίγραφα του έργου του (γιατί υπήρχε και λογοκρισία πάντοτε ανάλογα την εποχή και τον τόπο). Γιαυτό καλό θα ήταν να κοιτάμε και τα δυο παράλληλα. Και τον μύθο και την ιστορία γιατί το ένα μπορεί να συμπληρώνει το άλλο. Δεν ανταγωνίζονται.   

Ελπίζω να έπεισα κάποιους αρνητές των μύθων ότι μας είναι πολύτιμοι και χρήσιμοι. Αν μη τι άλλο πολλές από αυτές τις αφηγήσεις έχουν φανεί χρήσιμες σε σπηλαιολόγους αφού ακλουθώντας τες έχουν βρει καινούργια σπήλαια ή βάραθρα. Είναι συχνό άλλωστε φαινόμενο να πληροφορούμαστε από τις γνώσεις των βοσκών μιας περιοχής για το που υπάρχουν τρύπες. Κι αν δεν έχει δει ο βοσκός ο ίδιος σίγουρα θα έχει να μοιραστεί ιστορίες για τέτοιες, που μπορεί να αποβαίνουν καμιά φορά άκαρπες, αλλά το ταξίδι και η καλή παρέα είναι που μετράνε στο τέλος.

 

Ας δούμε παρακάτω μερικούς από τον διάσημο Νικόλαο Πολίτη, που κατέγραψε τέτοιες ιστορίες, μύθους και παραμύθια από όλη την Ελλάδα, και να δούμε αν μπορούμε να τους αποσυμβολίσουμε.

Η δρακοσπηλιά (Κεφαλληνία)

Η Δρακοσπηλιά είναι μια σπηλιά σκαμμένη στο βράχο κοντά στα χαλάσματα της αρχαίας Κράνης. Αυτή την έσκαψε με τα χέρια του ο ίδιος ο Δράκος που κατοικούσε εκεί και άλλοτε μάλιστα εφαίνονταν οι νυχιές του από πάνω από την τρούπα που έμπαιναν.

Θα μπορούσε αυτή η σπηλιά να ήταν ορυχείο? Και ο δράκος να ήταν ο επιβλέπων του έργου? Αν πάλι είναι σπηλιά κανονική μπορεί με το προσωνύμιο δράκος να εννοούν τα στοιχεία της φύσης που έσκαψαν τη σπηλιά με τέτοιους σχηματισμούς που να θυμίζουν νυχιές ζώου.

Δράκωνà Δέρκομαι = Βλέπω

Του Δράκου το σκαμνί (Δράκια του Πηλίου)

Κοντά στη Δράκια, κατά το μεσημβρινοδυτικό μέρος αυτής, είναι ένας μεγάλος βράχος που τον έλεγουν του Δράκου το σκαμνί. Εκεί πήγαινε και καθόταν ένας Δράκος, και απ’ αυτόν ονόμασαν και το χωριό. Αλλοι πάλι λέγουν πως ο Δράκος δεν ήταν φίδι αλλά ένας αρχιτσέλιγκας που είχε τέτοιο όνομα, και επειδή αυτός ήρθε πρώτος και κατοίκησε στο χωριό με τους άλλους τσελιγκάδες που είχε μαζί του, το ‘βγαλαν το χωριό Δράκια. Ο δράκος αυτός λοιπόν λέγουν πως ανέβαινε κάποτε εις αυτόν το βράχο και έπαιζε τη φλογέρα του.

Ξεκάθαρα εδώ άνθρωπος λοιπόν ο δράκος. Προφανώς θα έχει και ωραία θέα το σημείο, οπότε θα μπορεί κανείς να βλέπει μακριά. Άρα κάλλιστα αυτός που βλέπει μακριά ή αγναντεύει συχνά σε μέρη παρόμοια μπορούσε πολύ εύκολα να πάρει τέτοιο όνομα.

Επί τη ευκαιρίας να αναφέρω και ότι δράκους επίσης  ονόμαζαν και τους αντρειωμένους, αυτούς που επιβίωναν από μια πάθηση του ΚΝΣ, τη σχιζοειδή ράχη, η οποία δημιουργούνταν από επιπλοκές στη γέννα. Αυτά τα παιδιά λοιπόν τα «σπίλωναν», δηλαδή τις πρώτες μέρες της γέννησής τους τα πήγαιναν στα σπήλαια είτε για κάποιες ώρες είτε τα άφηναν εκεί με τη μητέρα τους για κάποιες μέρες προκειμένου να γίνουν καλά. Φαίνεται πως οι ιδιαίτερες ατμοσφαιρικές συνθήκες του σπηλαίου σε συνδυασμό με το υψόμετρο μπορούσαν να φέρουν θετικά αποτελέσματα και το παιδί να θεραπευτεί ή να μπορέσει να ζήσει με λιγότερες επιπλοκές από την δυσπλασία. (Δελτίο Ε.Σ.Ε. Τόμος 2^ος)

Πολλές είναι και οι ιστορίες για απαγωγές γυναικών από θηρία που τις πάνε στη σπηλιά τους ή δράκους που ζητάνε ως φόρο μια κοπέλα κάθε μήνα/χρόνο αλλιώς κάνουν μεγάλο σαματά στο χωριό. Αν το αναλύσουμε κι αυτό μπορούμε να εξάγουμε ένα συμπέρασμα ότι πιθανόν αυτά τα «θεριά» δεν ήταν άλλο από ληστές, πιθανόν συμμορίες που τρομοκρατούσαν τα μέρη, ανθρώπους που ζούσαν εκτός της τότε κοινωνίας και τρομοκρατούσαν με επιδρομές τα γύρω χωριά. Είναι εύκολο να φανταστούμε λοιπόν ότι μαζί με χρυσό ή άλλα πολύτιμα να έκλεβαν και γυναίκες. 

 Αλεξανδροπούλου Χριστίνα 

Reiki Master

Εικόνα από το σπήλαιο του Ευριπίδη στη Σαλαμίνα 

Η εμπειρία των σπηλαίων. Μια ψυχολογική προσέγγιση

 

Όλοι όσοι είμαστε ενεργοί σπηλαιολόγοι έχουμε ζήσει στιγμές όπου έχουμε αναφωνήσει «Γιατί το κάνω αυτό;» βγαίνοντας από ένα βάραθρο καταϊδρωμένοι και κουρασμένοι. Γιατί είναι μια δραστηριότητα πραγματικά κουραστική για όλους, γυναίκες και άντρες, και μέσα σε αντίξοες και αφιλόξενες για τον άνθρωπο συνθήκες. Κάποιοι θα αναρωτηθείτε εδώ «αφού ο άνθρωπος πρωτοκατοίκησε στα σπήλαια, πως είναι αφιλόξενα;». Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος πρωτοκατοίκησε τις βραχοσκεπές και όχι τα σκοτεινά σπήλαια. Τα σπήλαια που δεν έβλεπαν ποτέ το φως της ημέρας τα φοβόταν και αργότερα τους προσέδωσε μαγικές και Ιερές ιδιότητες. Στις βραχοσκεπές όμως ήταν που κατοικούσαν γιατί εκεί μπορούσαν να ανάψουν με ασφάλεια φωτιά, και είχαν καλύτερη εποπτεία του γύρω χώρου.

Τα σπήλαια λοιπόν όπως και τότε έτσι και μέχρι σήμερα ξυπνάνε στο υποσυνείδητο του ανθρώπου πολλές συμβολικές εικόνες αλλά και φόβους. Οι περισσότεροι θα έχουν νοιώσει κλειστοφοβικά και αποφεύγουν τελείως την είσοδό τους σε αυτά. Για τους υπόλοιπους τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Καταρχήν υπάρχει ο φόβος του ύψους που μπορεί να ενεργοποιηθεί ειδικά στην αρχή δίπλα στην είσοδο ενός βαράθρου. Υπάρχει η υψοφοβία, που είναι ο φόβος του να βλέπει κάποιος το ύψος και να φοβάται. Και υπάρχει και η ακροφοβία, που ακόμα και χωρίς να βλέπει κάποιος τον πάτο του βαράθρου, νοιώθει παρόλα αυτά μια έλξη, ένα ρούφηγμα προς τα κάτω. Αυτό οφείλεται στη βαρύτητα βέβαια και μπορεί με τον καιρό να μειωθεί ή να μπορέσουμε να το χαλιναγωγήσουμε να πάει κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού ώστε να μην έχει τον έλεγχο. Γιατί αυτά τα συναισθήματα και τα ένστικτα δεν φεύγουν ποτέ στην πραγματικότητα, είναι πολύ πρωτόγονα και βρίσκονται εκεί για να μας προστατεύουν. Αν δεν υπήρχαν αυτά ο άνθρωπος θα δοκίμαζε από τα πρώτα του βήματα να πετάξει από έναν γκρεμό κι εμείς τώρα δεν θα ήμασταν εδώ. Το να λέει κάποιος ότι δεν φοβάται είναι σαν να προσπαθεί να πείσει ότι δεν είναι άνθρωπος.

 Η ανάγκη του να νοιώθει κάποιος υπεράνθρωπος ειδικά μέσα στην κοινότητα των αθλημάτων του βουνού είναι διάχυτη.  Η ανάγκη του να θέλει να φαίνεται άφοβος προέρχεται από έναν άλλο φόβο, το φόβο της απόρριψης από την ομάδα. Και ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Θέλει πάνω από όλα να ανήκει κάπου. Είναι πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου και θα κάνει τα πάντα για να ανήκει κάπου, ακόμα θα πει και ψέματα στους άλλους αλλά και πάνω από όλα στον εαυτό του. Το ρίσκο της αποκάλυψης όμως των φόβων μας, μας κάνει αυθεντικούς ανθρώπους και με τον καιρό κερδίζουμε παρά χάνουμε. Πάνω από όλα με την αυθεντικότητα κερδίζουμε αυτοαξία, κι από εκεί ανοίγει μόνος του ο δρόμος για να ξεπεράσουμε τα δικά μας προσωπικά όρια, στο χρόνο πάντα που είμαστε έτοιμοι. Και θα επανέλθω σε αυτό.

Γιατί λοιπόν αθλήματα βουνού και ιδιαίτερα σπηλαιολογία. Καταρχήν να ξεκαθαρίσω γιατί αναφέρομαι στη σπηλαιολογία μόνο ως δραστηριότητα. Γιατί δεν είναι άθλημα κατά βάση. Στην πράξη εφόσον χρειαζόμαστε εξάσκηση πάνω σε αυτό για να διατηρούμε τη φόρμα μας και τις τεχνικές μας, ουσιαστικά αθλούμαστε. Στη σπηλαιολογία παίρνουν μέρος όλα τα μέρη του σώματος και όλοι οι μυς γιατί ουσιαστικά περιέχει πεζοπορία, κουβάλημα, αναρρίχηση/καταρρίχηση  σε σκοινιά και βράχο. Όμως παρόλα αυτά δεν έχει ανταγωνισμό, γιατί θα την καθιστούσε επικίνδυνη, κι έτσι δεν μπορεί βάση ορισμού να θεωρηθεί άθλημα. Δυστυχώς βέβαια ανταγωνισμός υπάρχει γιατί είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό του ανθρώπου από πολύ παλιά και είναι και στην φύση μας. Τα περισσότερα είδη στη φύση ανταγωνίζονται το ένα το άλλο για την επιβίωση, και είναι πολύ σκληρός αγώνας. Στον άνθρωπο γίνεται σε ένα πιο σκιώδες επίπεδο και με μια επικάλυψη ηρωισμού. Για παράδειγμα μέσα στις ομάδες/συλλόγους παρατηρείται συχνά να μιλούν για το πόσα μέτρα βάθος έχει φτάσει ο κάθε ένας ή πόσα μέτρα έχει γράψει πάνω στο σκοινί ή πόσα βάραθρα έχει κατέβει. Αυτά είναι βέβαια αθώα παιχνίδια του φαινομένου του παγωνιού και ευτυχώς δεν είναι επικίνδυνα για κανέναν, εκτός από όσους θα νοιώσουν υποτίμηση επειδή δεν έχουν γράψει πολλά μέτρα πάνω σε σκοινί ή επειδή πάνε μόνο σε οριζόντια σπήλαια που δεν απαιτούν εξοπλισμό.

 Οι τελευταίοι μπορεί να αποθαρρυνθούν σοβαρά αν δεν πλαισιωθούν με μια ομάδα εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης. Γιατί ο κάθε ένας έχει τους λόγους του που δεν πάει παρακάτω, σε αυτό το παρακάτω που το ορίζουν οι άλλοι με τα δικά τους μέτρα, αντοχές κλπ. Κάποιοι λένε «ξεπέρασε τα όρια σου», τα όρια όμως τα βάζει μόνο ο κάθε ένας για τον εαυτό του. Αν τα βάλουν άλλοι αυτό που θα καταφέρουν θα είναι να μην έχει κανένα από τα δύο μέρη μιας εξόρμησης μια καλή εμπειρία. Τα όρια λοιπόν τα φτιάχνει ο κάθε ένας και τα ξεπερνά όπως και όποτε είναι αυτό δυνατό και όποια στιγμή είναι έτοιμος/η να το κάνει. Δεν είναι κανείς και καμία υποδεέστερος/η από τους άλλους επειδή δεν κάνει τα ίδια με αυτούς τους άλλους. Ο κάθε ένας είναι την κάθε στιγμή η καλύτερη εκδοχή του Εαυτού του και το αν θα πλησιάσει το Ανώτερο Δυναμικό του είναι μοναδική και προσωπική υπόθεση!

Κι αφού μιλήσαμε για τις δύσκολες καταστάσεις ας μιλήσουμε και για τις όμορφες. Η σπηλαιολογία λοιπόν εκτός από κοπιαστική δραστηριότητα είναι και επιστήμη και εξερεύνηση του καινούργιου. Μια πολυεπιστήμη που μπορεί να συνδράμει σε πολλές άλλες όπως η γεωλογία, η βιολογία, η χημεία κλπ. Εκτός όμως από αυτό μπορεί να γίνει έναυσμα για ψυχική ανάταση και συνεπώς αναψυχή. Πέρα από το περιβάλλον της ατμόσφαιρας που σε πολλά σπήλαια είναι πολύ καθαρό και μπορεί να βοηθήσει το σώμα, μπορεί να μας ανοίξει τα μάτια σε έναν άλλο κόσμο, μέσα μας. Πολλοί χωρίς να το καταλαβαίνουν έχουν ερωτευτεί τα σπήλαια, και είναι λογικό αφού το σπήλαιο αναπαριστά τη μήτρα της μητέρας. Είναι ένας εσωτερικός υγρός και σκοτεινός χώρος ακριβώς όπως και η μήτρα από όπου γεννηθήκαμε. Γιαυτό και υπάρχει το σπηλαιολογικό αστείο που όταν βγαίνει κάποιος από μια στενή τρύπα λέμε «ξαναγεννήθηκε». Μη το γελάτε γιατί υποσυνείδητα εκείνη τη στιγμή συμβαίνει κάτι το πραγματικά μαγικό. Γιατί το υποσυνείδητο δουλεύει με συμβολισμούς και εικόνες. Τι καλύτερο λοιπόν από τη βιωματική εικόνα της μήτρας για να ξυπνήσει μέσα μας ενέργειες και συναισθήματα που αλλιώς θα κοιμούνταν μπορεί και για πάντα. Οπότε είναι μια γέννα, αυτή ενός εν δυνάμει ανανεωμένου ανθρώπου σε σχέση με την προσωπική του εξέλιξη.

Εμένα προσωπικά μου ξυπνάει το συναίσθημα του ότι βρίσκομαι «σπίτι μου», αισθάνομαι ασφάλεια και θαλπωρή, προστατευμένη μέσα στα γερά και συμπαγή τοιχώματα της Γης. Το σπήλαιο/μήτρα λοιπόν μπορεί να δώσει στον κάθε ένα/μια ακριβώς αυτό που έχει μεγαλύτερη ανάγκη, το οποίο μπορεί ποτέ άλλοτε να μην το γνώριζε. Επίσης είναι η επαφή με αυτό που αποτελεί τον πλανήτη, τα βράχια και το χώμα, αλλά και αυτό που είναι αθέατο στην καθημερινότητά μας, το κρυμμένο, που εξιτάρει την φαντασία και δημιουργεί την ανάγκη να ψάξεις τι βρίσκεται κάτω από τα πόδια σου. Όχι κάποιος θησαυρός, γιατί ο σπηλαιολόγος δεν ενδιαφέρεται να βρει λίρες (αν και δεν θα μας κακόπεφταν), αλλά αυτό που αποτελεί θεμέλιο του τόπου που πατάμε πάνω του στις πεζοπορίες μας. Ψάχνοντας η ψυχή να βρει από πού ξεκίνησε ακολουθεί το δρόμο προς τα πίσω και προς τα κάτω, όπως πίστευαν και οι Αρχαίοι. Επομένως μπαίνοντας στη σπηλιά ψάχνουμε να βρούμε τον Αληθινό Εαυτό μας, που κρύβεται στα σκοτεινά μας εσωτερικά βάθη. Τι καλύτερο σύμβολο για αυτό το σκοπό από τα σκοτεινά βάθη ενός βαράθρου.

Κι ένα κομμάτι από ένα άλλο άρθρο που έχω γράψει σε σχέση με τα σπήλαια :

«Εκτός των άλλων που προσφέρει, η σπηλιά, είναι ένας κόσμος που θεραπεύει το νου και γαληνεύει την ψυχή. Εξωθώντας προς την επιφάνεια (συνείδηση) ό,τι μας εμποδίζει να βρούμε το δρόμο προς τα μέσα (υποσυνείδητο), για να ανακαλύψουμε τον Αληθινό Εαυτό μας, αλλά και το μονοπάτι μέσα το σπήλαιο, που στο τέλος προς τα έξω πάλι, θα μας οδηγήσει στην επιφάνια ,εκτός σπηλαίου, και μέσα στην καινούργια κάθε φορά Ζωή, σε ένα καινούργιο μονοπάτι. Κι αυτή θα είναι κάθε φορά μια μικρή μύηση.»

Αλεξανδροπούλου Χριστίνα

Θεραπεύτρια Reiki Master Teacher

Σαπωνοποιός & Καλλιτέχνης

 Το παρόν άρθρο έχει δημοσιευτεί και στο περιοδικό του συλλόγου "ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.", σπελεο_news Τεύχος 1ο - 2 Ιανουαρίου 2022

https://www.speleo.gr/%cf%83%cf%80%ce%b5%ce%bb%ce%b5%ce%bf_news/

Εικόνα από το σπήλαιο Αφαίας, όρος Αιγάλεω.

Βότανα, μύθοι και αλήθειες

 

Λοιπόν έτσι καλοκαιριάτικα είπα να γράψω ένα άρθρο για τα βότανα, επιστημονικός όρος, Δρόγες (εν. δρόγη). Μιας και δουλεύω σε μαγαζί με βιολογικά προϊόντα πλέον και βλέπω κάθε μέρα κάποια πράγματα. Προειδοποίηση για όσους δεν αντέχουν αλήθειες, κλείστε το άρθρο τώρα. Θα μάθετε μερικά πράγματα από έναν άνθρωπο (εμένα) που έχει κάνει κι ένα σεμινάριο φυτοθεραπείας στο Ι.Γ.Ε και έχει βγάλει κι ένα Ι.Ε.Κ διαιτολογίας.

Τα βότανα (θα χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο μιας και τον έχουμε συνηθίσει όλοι) είναι φάρμακα! Όλοι το ξέρουμε αυτό θα μου πείτε. Πόσοι έχουν συνειδητοποιήσει όμως τι ακριβώς σημαίνει. Σημαίνει ότι τα φάρμακα (του φαρμακείου) φτιάχνονται από βότανα, με χημικό τρόπο μεν πλέον αλλά τα συστατικά προήλθαν από τα βότανα. Για κάποια σκευάσματα όπως οι βιταμίνες ή τα συμπληρώματα μπορεί να ισχύει ότι περιέχουν όντος το βότανο μέσα. Αυτό τι σημαίνει? Πως χρησιμοποιείτε τα φάρμακα? Όσοι έχουν προβλήματα υγείας βέβαια λαμβάνουν κάθε μέρα αυτά που τους έχουν υποδείξει. Εμείς θα μιλάμε όμως μόνο για τους υπόλοιπους υγιείς ανθρώπους όπου υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν χρειάζονται να λαμβάνουν φάρμακα. Οπότε… πίνετε κάθε μέρα «τσάι»? Με τον όρο «τσάι» δυστυχώς οι περισσότεροι καταλαβαίνουν οποιοδήποτε βότανο σε ρόφημα. Θα επανέλθω σε αυτό. Αν πίνετε κάθε μέρα «τσάι» λοιπόν και είστε υγιείς, πίνετε κάθε μέρα φάρμακα!

Θα θέλατε να πίνετε κάθε μέρα φάρμακα? Αν όχι τότε μην πίνετε κάθε μέρα βότανα! Τα βότανα έχουν χιλιάδες ουσίες μέσα τους που ακόμα και σήμερα δεν έχουν μελετηθεί όλα για τις πλήρεις ιδιότητές τους και τις επιδράσεις τους στον άνθρωπο. Το κάθε βότανο διαφέρει με το άλλο σε ουσίες και διαφέρουν ακόμα και τα ίδια τα φυτά μεταξύ τους ακόμα κι αν φυτρώνουν μέσα σε ένα στρέμμα εδάφους. Οι περισσότεροι θα αντιδράσετε σε αυτό γιατί ξέρετε ότι κυκλοφορούν εκατοντάδες βιβλία με τις ιδιότητες των βοτάνων και τι κάνει καλό σε τι κλπ. Αυτό που συμβαίνει όμως είναι το εξής και ισχύει και με τα τρόφιμα. Ένα βότανο για παράδειγμα το χαμομήλι έχει 100 ουσίες μέσα του που από αυτές η μια κάνει καλό στον ύπνο και η άλλη στη χαλάρωση, κι αυτές είναι μελετημένες και γνωστές. Ε οι υπόλοιπες 98 δεν ξέρουμε τι κάνουν και που!  Αν δεν με πιστεύετε υπάρχει εγκυκλοπαίδεια 800 σελίδων που έχει όλα τα βότανα του κόσμου μέσα και θα δείτε ακόμα και για το ταπεινό χαμομήλι ένα σωρό ουσίες που έχει μέσα. Στις τροφές είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα γιατί δεν έχουν τόσες πολλές ουσίες και είναι μελετημένα κατά κόρον αφού είναι η βασική τροφή μας. Οπότε εκεί ισχύει ότι όλα τα τρόφιμα έχουν τα απαραίτητα συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός για να ζει και να κάνει τις λειτουργίες που χρειάζεται, απλά κάποια έχουν τις τάδε ουσίες πιο πολύ, από άλλα που όμως έχουν τις πάρα άλλες ουσίες. Παράδειγμα κάποιο φρούτο έχει πολύ βιταμίνη C και όχι πολύ Ε και κάποιο άλλο έχει λίγη βιταμίνη C αλλά έχει πολύ Ε. Έτσι τρώγοντας κι από το ένα κι από το άλλο συμπληρώνουμε ότι χρειαζόμαστε. Γιαυτό καλό είναι να τρώμε από όλα με ισορροπία ώστε να παίρνουμε τα πάντα. Όχι κάθε μέρα όλα εννοώ…. Γιατί αυτό είναι πρακτικά αδύνατο.

Στα βότανα δεν ισχύει το ίδιο. Έχουν χιλιάδες ουσίες που δεν ξέρουμε αν τις χρειάζεται ο οργανισμός μας ή όχι. Επομένως η χρήση τους πρέπει να γίνεται με μέτρο. Όχι κάθε μέρα βότανα ή οκ «εγώ δεν πίνω το ίδιο, το  αλλάζω», ναι και που αλλάζεις πίνεις το άλλο που έχει ένα σωρό πάλι ουσίες που δεν τις έχει μελετήσει εξ ολοκλήρου η επιστημονική κοινότητα και δεν ξέρεις τι βάζεις μέσα σου και γιατί. Πραγματικά είναι πολύ λίγα βότανα αυτά που έχουν μελετηθεί κάπως πιο διεξοδικά. Όπως π.χ. το φασκόμηλο, η ρίγανη, το χαμομήλι, η λεβάντα και τα περισσότερα που χρησιμοποιούμε και σαν μυρωδικά στο φαγητό κ.α.. Επομένως δεν αρκεί να σταματάμε ένα βότανο και να πίνουμε ένα άλλο, χρειάζεται ξεκούραση ο οργανισμός μας, χρειάζεται να τα σταματάμε τελείως και να τα αρχίζουμε μετά από καιρό, μήνα ή και παραπάνω ή και καθόλου. Πίνετε φάρμακα, επομένως πίνετέ τα όταν σας συμβαίνει κάτι συγκεκριμένο και ξέρετε ότι ένα βότανο ή διαβάζετε στο βιβλίο σας, ότι κάνει καλό για αυτό που έχετε τη δεδομένη στιγμή, όπως θα παίρνατε το φάρμακό σας. Και λέω διαβάζετε στο βιβλίο σας μήπως μπορέσω να σας εμπνεύσω να εμπιστεύεστε περισσότερο τα βιβλία παρά τον οποιονδήποτε νεοχίπη ή κινεζογιατρό που θα σας πει πάρτε αυτό κι εκείνο και το άλλο. Ή ακόμα χειρότερα ότι διαβάζετε στο διαδίκτυο. Παιδιά στη βικιπαίδια μπορεί και γράφει όποιος θέλει. Και τα άρθρα μπορεί ο κάθε ένας να τα συντάξει και να γράφει από κάτω ότι είναι ο σούπερ γιατρός, διαιτολόγος κι εγώ δεν ξέρω τι. Το βιβλίο όμως έχει ευθύνη!

Μη βάζετε στον οργανισμό σας ουσίες που δεν τις χρειάζεται! Κάντε το συνήθεια! Ακούστε το σώμα σας! Το σώμα μας έχει ειδικά όργανα που φροντίζουν για τον οργανισμό και την ομοιόσταση του, την ευαίσθητη ισορροπία δηλαδή που χρειάζεται ανάμεσα σε όλες τις ουσίες για να λειτουργεί σωστά. Οι περισσότερες ασθένειες προέρχονται από πράγματα που βάζουν οι άνθρωποι στον οργανισμό τους που δεν τα χρειάζεται. Βλέπε ζάχαρη, υπερβολικές ποσότητες λίπους, άλατα από αναψυκτικά, κορεσμένα λιπαρά από τηγανιτά, φοινικέλαια που υπάρχουν σε όλα τα μπισκοτοειδή, υδρογονωμένα έλαια που υπάρχουν στις φυτίνες και όλα τα κέικ, σφολιατοειδή κλπ, βαρέα μέταλλα από κονσέρβες ή ακόμα κι από το χάρτινο ποτηράκι του καφέ… ναι αυτό… Ας μη βάζουμε κι άλλα…

Βάζουν όμως και άλλα πράγματα στον οργανισμό τους οι άνθρωποι που νομίζουν ότι κάνουν καλό γιατί έτσι διάβασαν ή γιατί έτσι τους είπε κάποιος, και τελικά επειδή τα βάζουν σε μεγάλες ποσότητες ή πολύ συχνά πάλι κάνουν κακό. Γιατί ότι περισσεύει από τον οργανισμό εμποδίζει την ομοιόσταση, δημιουργεί τοξίνη και μπλοκάρει την απορρόφηση βιταμινών. Οπότε αν στουμπώνουμε το σώμα μας και πριν από αυτό το κύτταρό μας με βιταμίνες, δεν θα τις απορροφήσει. Τα καλύτερα superfoods να παίρνουμε αν το παρακάνουμε το κύτταρο απλά θα πει stop, φτάνει, δεν έχω άλλους υποδοχείς για να πάρω κι άλλο από αυτό που μου δίνεις. Οπότε δεν είναι μόνο τα βότανα, αλλά και διάφορα άλλα είδη φυτών, σπόρων κλπ που πωλούνται στο εμπόριο που καταναλώνει ο άνθρωπος τα οποία μπορεί να κάνουν καλό, μπορεί όντος να συμπληρώνουν βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που δεν μπορούμε να λάβουμε επαρκώς από τις τροφές εξαιτίας της φτωχοποίησης σε συστατικά των εδαφών (γιατί άραγε συνέβη κι αυτό). Αλλά αν δεν ξέρουμε τι παίρνουμε και γιατί, κι αν δεν προσέχουμε με τα σκευάσματα που παίρνουμε και δεν γνωρίζουμε από διατροφή μπορεί να κάνουμε κακό. Λίγος κόσμος ξέρει για παράδειγμα πόσο τοξική μπορεί να γίνει η βιταμίνη Α γιατί υπάρχει σε όλα τα είδη τροφής, και πάει και παίρνει συμπληρώματα και δεν προσέχει ότι τα περισσότερα περιέχουν και βιταμίνη Α. Επίσης ότι αν καταναλώσει κανείς επί 10 μέρες μέντα υπάρχει κίνδυνος ρινικής αιμορραγίας... Πολλά άλλα βότανα επίσης μπορεί να είναι επικίνδυνα, μπορούν ακόμα και να είναι αντίθετα με φάρμακα που έχει δώσει ο γιατρός και να εμποδίζουν τη δράση των φαρμάκων που κάποιος έχει ανάγκη και δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν φάρμακα και ταυτόχρονα και βότανα.

Και τέλος…

Έχω μιλήσει επίσης και για τις δίαιτες και τις αποτοξινώσεις. Όποιος θέλει να διαβάσει κι αυτό το άρθρο θα το βρει εδώ : https://angelicdragonfantasycorner.blogspot.com/2022/02/blog-post.html

Κι αυτό το αναφέρω γιατί υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πίνουν βότανα για να κάνουν αποτοξίνωση. Καταλαβαίνετε λίγο καλύτερα ελπίζω τώρα, ότι μπορεί να βάζουν στον οργανισμό τους επιπλέον ουσίες και τελικά μπορεί από το ίδιο βότανο που ναι όντος έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, να βάζουν στον οργανισμό τους και άλλες ουσίες που δεν χρειάζονται και που τελικά καταλήγουν στο συκώτι το οποίο υπολειτουργεί και κουράζεται για να τις διώξει. Οπότε να το ξαναπώ κι εδώ : Δεν χρειάζεστε ειδικά σκευάσματα που κάνουν αποτοξίνωση, ούτε εξαντλητικές δίαιτες. Χρειάζεστε να τρώτε τα φρούτα και λαχανικά σας τα οποία έχουν όλα τα αντιοξειδωτικά που χρειάζεται ο οργανισμός για να κάνει με αυτά την αποτοξίνωση του! Τα πάντα με μέτρο και ισορροπία!

Και δωράκι για το τέλος. Αυτό που λέμε τσάι είναι βότανο από τα φύλλα του δέντρου Καμέλια η σινική (Camellia sinensis), της οικογένειας των Τσαιοϊδών. Επομένως δεν είναι όλα τα βότανα τσάγια και είναι λάθος που τα ονομάζουν έτσι. Δεν ανήκουν όλα σε αυτή την οικογένεια, για την ακρίβεια υπάρχουν χιλιάδες οικογένειες φυτών, είδη και υποείδη που δεν έχουν καμιά σχέση με το συγκεκριμένο. Για παράδειγμα το τσάι του βουνού όπως είναι η λαϊκή του ονομασία, με την κοινή ο σιδηρίτης και τη λατινική Sideritis scardica, καμία σχέση δεν έχει με το φυτό τσάι! Να εμπιστεύεστε περισσότερο την κοινή ονομασία και τη λατινική και όχι τις λαϊκές ονομασίες.

Υστερόγραφο : Όταν φτιάχνετε ένα τέτοιο ρόφημα από κάποιο βότανο, η οδηγία είναι αν αποτελείται από φύλλα ή ανθούς να ζεσταίνετε το νερό μέχρι λίγο πριν βράσει (π.χ. 80 βαθμούς), ρίχνετε το βότανο μέσα, το αφήνεται μερικά λεπτά (από 5 έως 10 λεπτά τα περισσότερα) και είναι έτοιμο. Αυτό ονομάζεται έγχυμα και μπορεί να γίνει και σε θερμοκρασία δωματίου δηλαδή στους 25 βαθμούς αν το αφήσετε για όλη τη νύχτα.

Αν αποτελείται από ξυλώδεις ιστούς/ρίζες ίσως να χρειάζεται βράσιμο, ανάλογα τις οδηγίες και ονομάζεται αφέψημα. 

 

Αυτά από εμένα. Καλή σας μέρα/νύχτα και να προσέχετε τον εαυτό σας! 

 

Αλεξανδροπούλου Χριστίνα

Reiki Master Teacher